Ekspresowa zmiana ustawy o lasach – prawo pierwokupu dla Skarbu Państwa

5 kwietnia 2016 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt zmiany ustawy o lasach (druk nr 394). W nowelizacji znajdują się m.in. zapisy, które przyznają Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez Lasy Państwowe, prawo pierwokupu nieruchomości stanowiących tzw. lasy prywatne.

Zmiana ustawy o lasach jest podyktowana obawą przed datą 1 maja 2016 r., kiedy to minie okres przejściowy, charakteryzujący się ograniczoną możliwością nabywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntów rolnych i leśnych przez cudzoziemców. W opinii projektodawców istnieje zagrożenie, że z upływem wyżej wymienionego okresu przejściowego wiązać się będzie istotny wzrost popytu ze strony osób fizycznych i podmiotów prawa prywatnego na nieruchomości gruntowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym na niepaństwowe grunty leśne, których jest w Polsce blisko 2 mln ha. Ponadto, w ocenie projektodawców powstanie trudność w wywiązaniu się przez Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” (dalej: PGL LP) z obowiązku w zakresie powiększania areału lasów narodowych, wyrażonym w art. 4 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz. U. nr 97, poz. 1051, z późn. zm.)

Projektowana ustawa wprowadza instrumenty prawne do nabywania przez Skarb Państwa, reprezentowany przez PGL LP, gruntów leśnych. W przypadku sprzedaży gruntów leśnych przez osobę fizyczną lub prawną lub przez jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, Skarbowi Państwa, reprezentowanemu przez PGL LP, przysługiwać będzie z mocy ustawy prawo pierwokupu tych gruntów. Jeżeli przeniesienie własności wskazanych gruntów następować będzie w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Lasy Państwowe reprezentujące Skarb Państwa mogą złożyć oświadczenie o nabyciu tego gruntu (tzw. prawo wykupu).

Prawo pierwokupu i wykupu, zgodnie z dodanym art. 37 a ust. 1 ustawy o lasach, będzie dotyczyło gruntu:

1. oznaczonego jako las w ewidencji gruntów i budynków, lub
2. przeznaczonego do zalesienia określonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, lub
3. o którym mowa w art. 3 (lasu), objętego uproszczonym planem urządzenia lasu lub decyzją, o której mowa w art. 19 ust. 3 (decyzja starosty wydana na podstawie inwentaryzacji stanu lasów).

Zdaniem projektodawców rozwiązania przewidziane projektowaną ustawą są uzasadnione potrzebą ingerencji w danym stanie faktycznym i prawnym i służyć mają bezpośrednio realizacji konstytucyjnie uzasadnionego celu, jakim jest ochrona środowiska. W ich ocenie prawo pierwokupu oraz tzw. prawo wykupu, przysługujące Skarbowi Państwa, umożliwi powiększenie areału zasobów naturalnych o strategicznym charakterze, jakimi są lasy państwowe.

Zawrotne tempo prac legislacyjnych nie stanowi już wyjątku, a w trakcie obecnej kadencji Sejmu RP stało się niemalże regułą. Przedmiotowy projekt zmiany ustawy o lasach wpłynął do Sejmu RP dnia 5 kwietnia 2016 r., natomiast już 14 kwietnia 2016 r. został przekazany do podpisu Prezydentowi RP.