Aktualności
Ocena zdolności kredytowej a przetwarzanie danych osobowych
autor: Grzegorz Gryciuk
Niedopuszczalne jest przetwarzanie danych osobowych na przyszłość, a także na potrzeby budowy oceny zdolności kredytowej innych podmiotów, jeżeli nie można zrekonstruować wyraźnej podstawy prawnej takich działań.
Na stwierdzenie to zwraca uwagę Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 sierpnia 2019 r. (sygn. akt I OSK 2567/17). Wyrok ten został wydany w okolicznościach w których osoba fizyczna wniosła skargę do organu nadzorczego na odmowę usunięcia jej danych osobowych przetwarzanych przez bank w zakresie zapytań kredytowych, które nie zostały sfinalizowane. Bank uznał, że nie ma podstaw prawnych do usunięcia wskazanych zapytań oraz wskazał, że informacja o liczbie i częstotliwości składanych wniosków jest z kolei istotną informacją w procesie oceny zdolności i analizy ryzyka kredytowego dokonywanej przed udzieleniem kredytu danej osobie. Wobec odmowy usunięcia ww. osoba wniosła skargę do organu nadzorczego, a wskutek kolejnych czynności wydany został ww. wyrok.
Wyrok ten został wydany jeszcze na gruncie uprzednio obowiązującej regulacji w zakresie ochronie danych osobowych. Odnosi się do kwestii realizacji obowiązku legalnego przetwarzania zwykłych danych osobowych (art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997r.), któremu odpowiada - na gruncie regulacji RODO - obowiązek wykazania zgodność przetwarzania danych osobowych z prawem (art. 6 RODO).
W ocenie NSA: „(…) nie budzi legalność pozyskania przez Bank danych osobowych dla oceny zdolności kredytowej i ryzyka kredytowego konkretnego podmiotu”, jednakże w szczególności w powołanych w uzasadnieniu ww. wyroku przepisach Prawa bankowego brak jest podstawy dla: „(…) dalszego przetwarzania po dokonaniu oceny zdolności kredytowej i analizie ryzyka kredytowego w sytuacji gdy ocena ta i analiza nie spowodowały zawarcia umowy kredytowej. (…) Celem oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego w odniesieniu do konkretnego klienta jest bowiem zawarcie umowy kredytowej na określonych warunkach. Skoro do niej nie dochodzi wskutek tej czynności banku to nie ma podstaw prawnych do dalszego ich przechowywania.”
Ponadto NSA odniósł się do kwestii zakresu pojęcia „celu oceny zdolności kredytowej” wskazując iż stanowi go: „(…) ocena zdolności do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, co ma charakter czynności wstępnej do zawarcia stosownej umowy. Dalsze przetwarzanie danych uzyskanych w celu oceny zdolności kredytowej, w przypadku nie zawarcia stosownej umowy pozostawałoby w oderwaniu od celu dla którego dane te uzyskano.”, a także, iż : ”Skoro celem przetwarzania była ocena zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego to cel ten odpadł z momentem jej dokonania. W przypadku osób z którymi zawarto umowę kredytową istnieje podstawa do dalszego ich przetwarzania, a w stosunku do tych z którymi nie zawarto umowy takiej podstawy nie sposób wywieść ani z przepisów obowiązującej wówczas ustawy, ani Prawa bankowego.”
Grzegorz Gryciuk
radca prawny, starszy konsultant
Masz pytanie?
Grzegorz Gryciuk
radca prawny, starszy konsultant