Zmiany w split payment jeszcze w 2019 r. przykra sankcyjna niespodzianka

Zgodnie z planem resortu finansów od 1 września 2019 r. podatnicy VAT funkcjonujący w określonych sektorach gospodarki będą zobligowani stosować zasady podzielonej płatności. Split payment stanie się bowiem w części obowiązkowy. Projekt ustawy znajduje się obecnie na etapie opiniowania, jednak warto obserwować prace nad nim.

Według projektu nowelizacji do ustawy o podatku od towarów i usług z maja 2019 roku - obecnie procedowanego - mechanizm podzielonej płatności zastąpić ma od września 2019 roku  w istotnej części odwrotne obciążenie w obszarach traktowanych przez ustawodawcę jako wrażliwe. W opinii projektodawcy zmiana taka jest zasadnym rozwiązaniem systemowym, bowiem pozbawiona jest wad charakterystycznych dla dotychczasowych rozwiązań. Obligatoryjne stosowanie split payment w ramach wrażliwych sektorów gospodarki skutkować ma docelowym wyeliminowaniem wykorzystywania systemu VAT do czynności nieuczciwych. 

W projektowanym zakresie obowiązkowa podzielona płatność znajdzie zastosowanie wobec transakcji, których przedmiotem są towary ujęte dotychczas w załączniku nr 11 do ustawy VAT (między innymi towary z żelaza, ze stali, srebro, złoto, a także określony sprzęt elektroniczny) oraz usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy VAT (między innymi roboty ogólnobudowlane). W projekcie ustawy nowelizującej zakłada się bowiem zastąpienie obecnie obowiązujących załączników nr 11, 13 i 14 jednym załącznikiem o nr 15, z poszerzonym nieco zakresem.

Planowany obowiązek podzielonej płatności dotyczyć będzie należności z transakcji, której wartość, bez względu na liczbę tych płatności, przekroczy 15 000 zł, bowiem w tym zakresie ustawodawca odsyła do uregulowań art. 19 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców. Oznacza to, że ustawodawca uznał, iż obrót towarem wrażliwym do kwoty 15 tys. zł może być opodatkowany na zasadach ogólnych, a zatem rozliczany będzie przez dostawcę - podatnika VAT. W konsekwencji jednak oznaczać to może kolejną istotną systemową zmianę opodatkowania usług wrażliwych (np. robót ogólnobudowlanych z załącznika nr 14 do ustawy VAT), które obecnie objęte są w sposób nielimitowany regułami szczególnymi.

Według projektowanych założeń ustawodawcy obowiązek podzielonej płatności identyfikowany będzie informacją zamieszczoną na fakturze – „mechanizm podzielonej płatności”. Co jednak istotne zamieszczenie tejże adnotacji nie będzie warunkowało zastosowania mechanizmu (obligatoryjny ustawowo dla określonych transakcji), natomiast stanowić będzie przy jej braku na fakturze podstawę nałożenia dla nabywcy i dostawcy dodatkowej sankcji VAT. Sankcja ta kalkulowana będzie na poziomie 100% kwoty podatku należnego wskazanego w fakturze. W stosunku do nabywcy, który mimo obowiązku nie stosuje zasad podzielonej płatności, dodatkową dolegliwość stanowić ma brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu, a także zagrożenie karą grzywny do 720 stawek dziennych.  

W ramach projektowanej nowelizacji przewiduje się dodatkowe możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku VAT. Nowelizacja wskazuje, że środkami tymi regulować będzie można także należności wobec skarbu państwa z tytułu podatku dochodowego, akcyzy, cła czy ZUS.

Projektowany obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności obowiązywać ma od 1 września 2019 r. natomiast przepisy dotyczące „sankcji VAT” z tego tytułu oraz utraty kosztów podatkowych , zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.