Progi transakcyjne a dokumentacje cen transferowych na gruncie nowych przepisów

Kwestia wyliczenia progu transakcyjnego, którego przekroczenie powoduje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych od lat powodowała liczne problemy.

Wydawało się, że zmiana przepisów obowiązująca od 1 stycznia 2017 r. rozwieje wątpliwości w tym zakresie. Tak się niestety nie stało, obecnie można spotkać się z trzema różnymi poglądami, wskazującymi, w jaki sposób ustalać limit, po przekroczeniu którego wystąpi obowiązek dokumentacyjny.

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że zobowiązanymi do sporządzenia dokumentacji podatkowej są podatnicy, których przychody lub koszty przekroczyły 2 mln EUR oraz dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi mających istotny wpływa na wysokość ich dochodu (straty) lub ujmujący w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi, mające istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty).

Jednocześnie wskazują, że za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 tys. EUR (wraz ze wzrostem przychodów, wzrasta również ten limit).

Analizując treść przywołanego przepisu, można zastanawiać się, czy chodzi o transakcje jednego rodzaju i zdarzenia jednego rodzaju, czy też sumę wszystkich transakcji i zdarzeń tylko jednego rodzaju.

Pierwsze interpretacje podatkowe wydane w zakresie nowego stanu prawnego prezentowały pogląd, zgodnie z którym tylko w stosunku do innych zdarzeń ustawodawca przewidział, iż muszą być one jednego rodzaju. W konsekwencji organy podatkowe przyjmowały, że transakcje z podmiotami powiązanymi nie muszą być tego samego rodzaju i należy sumować wszystkie transakcje z danym podmiotem niezależnie od ich rodzaju. Takie stanowisko potwierdził również WSA w Krakowie w wyroku z 23.02.2017 r.   

Jednakże analizując najnowsze interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, można zauważyć zmianę wykładni omawianych przepisów. Przedstawiane jest bowiem stanowisko, iż we frazie „transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju” użyte w omawianym przepisie, stwierdzenie „jednego rodzaju” odnosi się zarówno do „innych zdarzeń” jak i do „transakcji”. Oznacza to, że jeżeli podatnik realizuje z podmiotem powiązanym transakcje jednego rodzaju, których wartość w sumie przekracza omawiany limit zobowiązujący do sporządzania dokumentacji i jednocześnie inne transakcje jednego rodzaju, których wartość nie przekracza ww. limitu, to podatnik ma obowiązek sporządzania dokumentacji tylko dla tych transakcji jednego rodzaju, które przekroczą limit.

Co ciekawe, pojawiają się również poglądy, zgodnie z którymi dla ustalenia obowiązku dokumentacyjnego wartość każdej transakcji należy porównać odrębnie z ustawowym limitem. W konsekwencji, w sytuacji gdy podatnik dokona transakcji, dla której konieczne będzie sporządzenie dokumentacji cen transferowych, a następnie dokona innej transakcji z tym podmiotem, jednakże o wartości poniżej ustawowego limitu, nie będzie miał on obowiązku sporządzenia dokumentacji dla takiej transakcji.

Powyższe rozbieżności powodują, że podatnicy mogą mieć problem z ustaleniem transakcji, dla których wystąpi obowiązek dokumentacyjny. Trudno przewidzieć, czy za jakiś czas będzie można mówić o utrwalonym stanowisku, a któryś z zaprezentowanych poglądów będzie przeważający. Najkorzystniejsze dla podatników byłoby rozwiązanie ostatnie tzn. aby ustawowy limit był odnoszony odrębnie do każdej transakcji. Wówczas dokumentacja cen transferowych – zgodnie z założeniem nowelizacji – byłaby przygotowywana wyłącznie dla dużych transakcji o istotnym znaczeniu finansowym.