Koronawirus: dofinansowanie na wynagrodzenia pracowników w tarczy antykryzysowej – art. 15g

Co prawda ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – zwana przez rząd „tarczą antykryzysową” jest nadal na etapie projektu, który może ulec zmianom, to według zapowiedzi – wolą jest, aby projekt ten został uchwalony do końca tygodnia. Pochylamy się zatem nad jego obecną treścią, by przybliżyć Państwu propozycje dofinansowania do wynagrodzeń pracowników pracodawców dotkniętych skutkiem pandemii zawartą w art. 15g projektu ww. ustawy.

Pracodawcy, którzy w wyniku pandemii:

• wprowadzą przestój ekonomiczny lub
• obniżą wymiar czasu pracy

zgodnie z projektem mogą liczyć na częściowe dofinansowanie państwa do wynagrodzeń pracowników.

Świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających po dacie podpisania umowy, ale tylko jeśli przedsiębiorca nie otrzymuje równocześnie pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.

Przestój ekonomiczny

Zgodnie z art. 15g ust. 6, pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50% (nie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem czasu pracy).

Projekt ustawy nie przewiduje definicji przestoju ekonomicznego. Nie wiadomo, czy do czasu uchwalenia ustawy zostanie ta luka uzupełniona, czy też prawidłowym będzie odniesienie się do definicji przestoju ekonomicznego zawartego w tzw. „ustawie antykryzysowej” z 2013 r.[1]. Wspomniana ustawa antykryzysowa w swoim art. 2 pkt 1 określa przestój ekonomiczny jako okres niewykonywania pracy przez pracownika z przyczyn niedotyczących pracownika pozostającego w gotowości do pracy.

Obniżony wymiar czasu pracy

Przedsiębiorca, u którego wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia koronawirusa może ograniczyć wymiar czasu pracy o 20%, nie więcej niż do 1/2 etatu. Wynagrodzenie przy tym nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Spadek obrotów jest rozumiany w następujące sposób:

1. ma to być spadek o co najmniej 15% łącznych obrotów wciągu dwóch kolejno następujących po sobie miesięcy w roku 2020 w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy z roku 2019 (czyli np. spadek o 15% w marcu i kwietniu 2020 r. względem marca i kwietnia 2019 r.) lub
2. ma to być spadek o co najmniej 25% w danym miesiącu w 2020 roku w porównaniu do miesiąca poprzedniego (czyli np. spadek o 25% w marcu 2020 r. w porównaniu do lutego 2020 r.)

Mogą to być miesiące kalendarzowe lub okres kolejnych 30 dni, więc okres referencyjny może np. zaczynać się w połowie miesiąca kalendarzowego.

Wysokość dofinansowania

Przedsiębiorca może złożyć wniosek o przyznanie świadczeń na ochronę miejsc pracy. Środki są wówczas wypłacane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, przy czym dofinansowanie może być wypłacone w wysokości:

• do 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w przypadku przestoju ekonomicznego lub
• w obniżonym wymiarze pracy do połowy wynagrodzenia, ale maksymalnie 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału (zgodnie z danymi GUS na podstawie przepisów o emeryturach i rentach).

W ramach tego narzędzia dofinansowaniu ulegną nie tylko pensje pracowników, ale także wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umów zlecenia i umów o świadczenie usług.

Dofinansowanie na ubezpieczenia społeczne

Przedsiębiorcom przysługują też środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od otrzymywanych świadczeń. Oznacza to, że dofinansowanie obejmuje część wynagrodzenia pracownika i składkę od tej dofinansowanej części wynagrodzenia.

Kto się kwalifikuje?

Do otrzymania dofinansowania z art. 15g według projektu ustawy o tarczy antykryzysowej kwalifikują się pracodawcy, którzy nie zalegają w podatkach, składkach na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ani Fundusz Solidarnościowy do końca III kwartału 2019 r. Jeśli u przedsiębiorcy powstały zaległości w spłacaniu składek ZUS, jednak został on objęty systemem ratalnym i raty są opłacane zgodnie z planem, to może on wystąpić o takie dofinansowanie.

Co ważne: wobec przedsiębiorcy nie mogą zachodzić przesłanki do ogłoszenia upadłości.

Zasady

Warunki wykonywania pracy w trybie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiar czas pracy muszą być uzgodnione w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (ew. przedstawicielami pracowników, jeśli nie ma organizacji związkowych). Tak samo, jak przy zmianie regulaminu pracy, jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia we wskazanym w ustawie terminie (tutaj: skrócony okres 2 dni), to wówczas pracodawca samodzielnie ustala te warunki.

Przy ustalaniu warunków i trybu wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy nie stosuje się art. 42 § 1-3 Kodeksu pracy, czyli przepisów o wypowiedzeniu zmieniającym. W konsekwencji, zmiana warunków pracy i płacy nie musi być dokonywana pisemnie, a umowa nie ulega rozwiązaniu w przypadku braku zgody pracownika na nowe warunki.