Urlop wychowawczy po 2 stycznia 2016 r.

Z dniem 2 stycznia 2016 roku wejdzie w życie nowelizacja kodeksu pracy^[1]_, która wprowadza między innymi zmiany w zakresie zasad związanych z udzielaniem urlopu wychowawczego dla pracownika.

W dalszym ciągu pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 36 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Po zmianie urlop może być udzielony na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia (aktualnie urlop udzielany jest na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 5 roku).

W nowym stanie prawnym, z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice lub opiekunowie dziecka, przy czym łączny wymiar urlopu wychowawczego nie może przekraczać ww. ustawowego wymiaru.

Urlop ten może być dzielony maksymalnie na pięć części, przy czym liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.   

Istotne zmiany zostały wprowadzone w procedurze udzielania urlopu wychowawczego. Pracownik, który zamierza skorzystać z tego urlopu, obowiązany jest złożyć pracodawcy pisemny wniosek w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.^[2] W razie braku zachowania terminu, o którym mowa powyżej, pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 21 dni od dnia złożenia wniosku. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Pracownik może wycofać wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego nie później niż na 7 dni przed rozpoczęciem tego urlopu, składając pracodawcy pisemne oświadczenie w tej sprawie.

Co ważne, pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

Warte odnotowania jest, że pracownikowi przysługuje ochrona przed zwolnieniem tylko w okresie 21 dni przed dniem rozpoczęcia korzystania z urlopu. Zatem nawet, jeżeli pracownik złożyłby wniosek wcześniej niż wskazane 21 dni, to zakaz wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę w tym wcześniejszym okresie nie będzie obowiązywał pracodawcy. Zakaz ten również nie obowiązuje pracodawcy, jeżeli rozwiązanie przez pracodawcę umowy jest spowodowane ogłoszeniem upadłości lub likwidacją pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Ustawodawca również wprost uregulował, że ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę nie korzystają pracownicy, którzy z wnioskiem o udzielenie urlopu wystąpili po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, stanowiąc, że umowa o pracę rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.

Nadto nowe przepisy wprowadzają możliwość udzielenia urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu, albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego, ale nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia [zob. artykuł z dnia 9.11.2015 r. pt. „Zmiany zasad udzielania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego od 2 stycznia 2016 r.”]. Powyższe jest istotne, ponieważ liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejszy liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego.