Odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych – projektowane zmiany

W dniu 12 kwietnia 2019 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw. Jak wskazują autorzy nowelizacji „potrzeba wprowadzenia zmian w Prawie budowlanym wynika z konieczności uproszczenia i przyspieszenia procesu inwestycyjno-budowlanego”.

Jednym z instrumentów mającemu służyć powyższemu celowi są zmiany w zakresie uzyskiwania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych.

Możliwość uzyskania zgody na takie odstępstwo jest przewidziana w art. 9 Prawa budowlanego. Obecne ukształtowanie tej procedury zakłada, że tryb postępowania w sprawie uzyskania zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych jest czteroetapowy.

W pierwszej kolejności wniosek kierowany jest przez inwestora do organu właściwego do wydania pozwolenia na budowę, następnie organ właściwy do wydania pozwolenia na budowę składa wniosek o udzielenie przez właściwego ministra zgody na odstępstwo. W dalszej kolejności minister zajmuje stanowisko w kwestii udzielenia upoważnienia na odstępstwo. Na czwartym etapie właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej w drodze postanowienia udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo.

Nowe przepisy zakładają rezygnację z konieczności występowania do ministra o upoważnienie w celu udzielenia odstępstwa od przepisów techniczo-budowlanych dla budynków. Zgodnie z nowymi zasadami, organ administracji architektoniczno-budowlanej będzie mógł samodzielnie zdecydować o udzieleniu zgody lub odmowie udzielenia zgody na odstępstwo od ww. przepisów znając stan faktyczny i prawny danej sprawy.

Konsekwencją powyższego ma być skrócenie czasu oczekiwania na wydanie postanowienia w przedmiotowej sprawie. Projektodawcy podkreślają, że dotychczas zarówno organ administracji architektoniczno – budowlanej jak i minister zobowiązany był analizować wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno – budowlanych w zakresie budynków. Jako że wydanie upoważnienia dla dokonania odstępstw od warunków technicznych w zakresie budynków trwa około 1,5 – 2 miesięcy, autorzy nowelizacji podkreślili, że w proponowanym stanie prawnym, w odniesieniu do warunków technicznych dla budynków, rezygnuje się z przekazywania wniosku do ministra w celu uzyskania upoważnienia, co znacząco powinno wpłynąć na szybkość wydawania postanowień przez organ administracji architektoniczno – budowlanej.

Organ administracji architektoniczno-budowlanej ma uzyskać również kompetencję uzależnienia wyrażenia zgody na odstępstwo od spełnienia dodatkowych warunków.

Konsekwencją zmian w art. 9 jest wprowadzenie art. 9a, który reguluje kwestie odstępstw od przepisów techniczno – budowlanych dla obiektów budowlanych innych niż budynki. W przypadku takich obiektów, w celu wyrażenia zgody bądź odmowy zgody na odstępstwo organ administracji architektoniczno – budowlanej, podobnie jak dotychczas, będzie zobowiązany uzyskać uprzednio upoważnienie ministra, który ustanowił przedmiotowe przepisy. Organ administracji architektoniczno – budowlanej, w tym celu składa wniosek do ministra wraz z dokumentami, które są wymienione w art. 9 ust. 3.

Art. 9 ust. 3 zawiera wymagania jakie powinien spełniać wniosek o udzielenie odstępstwa składany do organu administracji architektoniczno - budowlanej. Zakres wniosku zasadniczo nie różni się od tego, który dotychczas był wymagany w celu uzyskania upoważnienia ministra do wydania zgodny na odstępstwo. W przepisie wskazano, iż wniosek o udzielenie zgody na odstępstwo inwestor składa przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o zmianie decyzji pozwolenia na budowę. Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż udzielenie zgody na odstępstwo nie jest możliwe podczas trwania procedury legalizacji samowoli budowlanej.