Odszkodowanie dla wykonawcy za niezawartą umowę

W przypadku, gdy Zamawiający uzyska zgodę KIO na wcześniejsze zawarcie umowy, wykonawca, który skutecznie wniósł odwołanie, ma prawo do odszkodowania.

Tzw. klauzula standstill zawarta w art. 183 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych stanowi, że w przypadku wniesienia odwołania zamawiający nie może zawrzeć umowy do czasu ogłoszenia przez Krajową Izbę Odwoławczą wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie odwoławcze. Jednakże w uzasadnionych wypadkach, na wniosek Zamawiającego, KIO może uchylić zakaz zawarcia umowy. Stanie się tak wtedy, gdy niezawarcie umowy mogłoby spowodować negatywne skutki dla interesu publicznego, w szczególności w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, przewyższające korzyści związane z koniecznością ochrony wszystkich interesów, w odniesieniu do których zachodzi prawdopodobieństwo doznania uszczerbku w wyniku czynności podjętych przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Umowa zawarta w wyżej opisanych okolicznościach nie podlega unieważnieniu, nawet w przypadku, gdy odwołanie złożone przez innego wykonawcę okaże się zasadne. Krajowa Izba Odwoławcza w takim wypadku wydaje jedynie orzeczenie stwierdzające naruszenie przepisów ustawy. Podpisanie umowy odbywa się jednak zgodnie z przepisami ustawy i Izba nie może już ingerować w zakończone postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Wyłącznie w przypadku podpisania umowy pomimo braku zgody KIO uchylającej zakaz zawarcia umowy, zaistniałyby podstawy do jej unieważnienia.

O ile jednak odwołujący nie może liczyć na uzyskanie zamówienia, o tyle przysługuje mu roszczenie odszkodowawcze. Będzie tak w przypadku, gdy zamawiający powinien wybrać ofertę odwołującego jako najkorzystniejszą, jednak w wyniku popełnionych przez siebie błędów dokonał z naruszeniem ustawy wyboru wykonawcy, z którym ostatecznie zawarł za zgodą KIO umowę. Poszkodowany wykonawca w odrębnym postępowaniu cywilnym będzie musiał wykazać przede wszystkim wysokość szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy niezawarciem umowy a poniesioną szkodą. Poniesiona szkoda dotyczyć może przede wszystkim utraconych korzyści, a także ewentualnych kosztów uczestnictwa w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Zasadą jest pełna kompensacja poniesionej szkody.