Koronawirus – ulgi dla najemców i dzierżawców nieruchomości Skarbu Państwa oraz nieruchomości samorządowych

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.) przedsiębiorcy związani umowami najmu, dzierżawy czy użyczenia nieruchomości mogą ubiegać się o udzielanie ulg w spłacie należności pieniężnych przypadających Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego z tytułu gospodarowania nieruchomościami.

Na podstawie art. 15zzze-15zzzg ustawy najemcy, dzierżawcy i użytkownicy nieruchomości Skarbu Państwa oraz nieruchomości samorządowych mogą ubiegać się o umorzenie należności (w całości albo w części) lub o odroczenie lub rozkładanie na raty spłat należności, przypadających za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Ponadto  podmioty, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19  mogą również ubiegać się o odstąpienie od dochodzenia należności, o których mowa powyżej.

Należności przypadające Skarbowi Państwa

W przypadku należności przypadających na rzecz Skarbu Państwa ustawa uprościła procedurę udzielania ulg dotyczących należności z tytułu oddania  nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie, przypadających za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w taki sposób, że odstąpiono od obowiązku uzyskiwania przez starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej) indywidualnej zgody wojewody na możliwość zastosowania ulgi oraz na ewentualne odstąpienie od dochodzenia takich należności w przypadku wnioskodawców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. 

Należności przypadające jednostkom samorządu terytorialnego

Z kolei decyzję o możliwości odstąpienia od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego ustawa pozostawiła samorządom – organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może w drodze uchwały postanowić o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jst w stosunku do podmiotów, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 i które złożą wniosek o odstąpienie od dochodzenia należności. Samorząd może też podjąć uchwałę o zasadach udzielania ulg, dotyczących należności pieniężnych z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie przypadających za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym. Natomiast do czasu podjęcia takich uchwał przez samorządy ustawa przyznaje tymczasowe kompetencje do przyznawania ulg organom wykonawczym (wójtom, burmistrzom, prezydentom miast, zarządom powiatów i województw), które będą rozpatrywać indywidualnie składane wnioski.

Ulgi dla najemcy i dzierżawcy, a pomoc publiczna

Przepis art. 15zzzh ust. 2 ustawy wprost stanowi, że ulgi, o których mowa w art. 15zzze-15zzzg, w przypadku udzielenia ich podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą - stanowią pomoc publiczną, mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w KomunikacieKomisji Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (Dz. U. UE. C. z 2020 r. str. 91 z późn. zm).

W konsekwencji ulgi nie będą przyznawana przedsiębiorcom, którzy w dniu 31 grudnia 2019 r. znajdowali się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu.

Ulgi w spłacie należności cywilnoprawnych przyznawane przedsiębiorcom na podstawie art. 15zzze-15zzzg ustawy nie stanowią pomocy de minimis, aczkolwiek stosownie do Tymczasowych ram, ulgi te mogą być łączone z pomocą de minimis uzyskiwanąprzez przedsiębiorcę z innego tytułu. Ponadto limit pomocy wynikającej z Tymczasowych ram wynoszący 800 000 EUR na jedno przedsiębiorstwo jest całkowicie odrębnym w stosunku do limitów pomocy de minimis, a zatem wartość dotychczas otrzymanej pomocy de minimis nie ma wpływu na możliwą do otrzymania wartość pomocy publicznej mającej na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, w tym – na możliwą do uzyskania ulgę w spłacie należności z tytułu umowy najmu czy dzierżawy.