Od 13 października 2019 r. funkcjonuje Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

W dniu 13 października 2019 r. rozpoczął swoją działalność Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Spółki jawna, komandytowa, komandytowo – akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne zobowiązane są do przekazania do CRBR danych o swoich beneficjentach rzeczywistych i to pod groźbą kary.

Podstawę prawną funkcjonowania CRBR stanowi ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która weszła w życie w dniu 13 lipca 2018 r. (dalej jako „Ustawa”). Ustawa miała na celu dostosowanie polskich przepisów do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. IV dyrektywa AML) oraz znowelizowanych zaleceń Financial Action Task Force (zwanych dalej „FATF”), a także zwiększenie efektywności krajowego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Jednym z wymogów wynikających z tej dyrektywy było ustanowienie systemu teleinformatycznego Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Rejestr ten jest systemem teleinformatycznym mającym na celu przetwarzanie informacji o beneficjentach rzeczywistych spółek, o których mowa w Ustawie. Organem właściwym w sprawach Rejestru jest minister właściwy do spraw finansów publicznych. Zgłoszenia dokonuje się nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej wraz z oświadczeniem o prawdziwości zgłaszanych danych pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Kogo i w jakim terminie dotyczy CRBR?

Do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz ich aktualizacji zobowiązani są spółki jawne, komandytowe, komandytowo – akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, a od 1 marca 2020 r. również proste spółki akcyjne (PSA), zarejestrowane w KRS po 13 października 2019 r. nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu tych spółek do KRS, a w przypadku zmiany przekazanych informacji, w terminie 7 dni od ich zmiany.

Natomiast spółki wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed dniem 13 października 2019 r., zobowiązane są do przekazania informacji o beneficjentach rzeczywistych nie później niż do dnia 13 kwietnia 2020 r. (6 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów o CRBR).

Kim jest beneficjent rzeczywisty?

Przez beneficjenta rzeczywistego rozumie się przez to osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym w przypadku spółek będących osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:

–osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,

–osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,

–osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji spółki, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,

–osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad spółki poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości lub

- osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości, co do tożsamości osób fizycznych oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Jakie dane podlegają udostępnieniu?

Informacje podlegające zgłoszeniu do CRBR obejmują:

1. dane identyfikacyjne spółek, tj. nazwę (firmę), formę organizacyjną, siedzibę, numer w KRS oraz numer NIP,
2. dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółek, tj. imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, numer PESEL albo datę urodzenia – w przypadku osób nieposiadających numeru PESEL, informację o wielkości i strukturze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Sankcje

Spółki, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia informacji o beneficjencie rzeczywistym w terminie wskazanym w Ustawie, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1.000.000 zł.