Sądowe ustanowienie służebności przesyłu

O powstaniu służebności przesyłu w drodze umowy pisaliśmy już w artykule Ustanowienie służebności przesyłu w drodze umowy. W sytuacji, gdy do zawarcia takiej umowy jednak nie dojdzie, istnieje możliwość jej ustanowienia przez sąd.

W każdym przypadku powinno to jednak zostać poprzedzone próbą jej ustanowienia w drodze umowy pomiędzy właścicielem obciążonej nieruchomości a przedsiębiorcą przesyłowym. Dopiero w przypadku braku porozumienia (co do samego zawarcia umowy albo co do wysokości wynagrodzenia) właścicielowi nieruchomości albo przedsiębiorcy przesyłowemu – w zależności od tego, która ze stron odmawia zawarcia umowy – przysługuje roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu na podstawie art. 305(2) k.c.

Ustanowienie służebności przesyłu przez sąd następuje w postępowaniu nieprocesowym, w związku z czym żądanie strony przybiera postać wniosku. Przesłanką uwzględnienia przez sąd takiego wniosku jest nie tylko wykazanie, iż niemożliwe było jej ustanowienie w drodze umowy, ale także iż jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń przesyłowych.

Uwzględniając wniosek sąd wydaje postanowienie o ustanowieniu służebności przesyłu, które tworzy pomiędzy przedsiębiorcą przesyłowym a każdoczesnym właścicielem nieruchomości obciążonej nowy stosunek prawnorzeczowy. W postanowieniu określone zostają nie tylko zakres i sposób wykonywania służebności przesyłu oraz miejsce usytuowania urządzeń przesyłowych, ale również wynagrodzenie na rzecz właściciela obciążonej nieruchomości.

Uregulowanie stanu prawnego urządzeń przesyłowych leży zatem w interesie właścicieli nieruchomości, którzy mogą domagać się odpowiedniego wynagrodzenia także w sytuacji, gdy przedsiębiorca przesyłowy odmawia podjęcia negocjacji w celu zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu albo samego jej zawarcia na dalszym etapie sprawy.