Czy zbiornik retencyjny wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego?

Zagadnienie budowy zbiorników retencyjnych nierzadko budzi wątpliwości inwestorów, którzy nie wiedzą jakich formalności muszą dokonać przed przystąpieniem do budowy. Szczególnie istotne w tym zakresie są przepisy Prawa wodnego, które regulują uzyskiwanie zgód wodnoprawnych. W dzisiejszym artykule odpowiemy, czy na budowę przydomowego zbiornika retencyjnego należy posiadać pozwolenie wodnoprawne.

Uwagi ogólne

Coraz więcej inwestorów ma świadomość korzyści wynikających z posiadania przydomowej instalacji do retencjonowania wody. Zbierane wody opadowe mogą być bowiem wykorzystywane chociażby do podlewania gruntów i roślin, co w dłuższej perspektywie pozwoli zaoszczędzić spore ilości wody. Niestety, przepisy prawa nie zawierają jasnych i jednoznacznych regulacji dotyczących konieczności uzyskania określonych zgód przed rozpoczęciem budowy.

O budowie przydomowych zbiorników retencyjnych z punktu widzenia Prawa budowlanego pisaliśmy tutaj.

W artykule omówiona została problematyka związana z uzyskaniem pozwolenia na budowę zbiorników retencyjnych oraz planowanych zmian w tym zakresie.

Zbiornik na wody opadowe w Prawie wodnym

Budowa zbiorników retencyjnych słusznie kojarzy się przede wszystkim z regulacjami Prawa wodnego, w tym w szczególności z przepisami dotyczącymi zgód wodnoprawnych. Wątpliwości związane z kwalifikacją tego typu zbiorników sprowadzają się do interpretacji pojęcia „urządzeń wodnych”, których wykonanie należy poprzedzić uzyskaniem pozwolenia wodnoprawnego, zgodnie z art. 389 pkt 6 Prawa wodnego.

Definicję „urządzeń wodnych” zawiera art. 16 pkt 65 Prawa wodnego, zgodnie z którym należy przez to rozumieć urządzenia lub budowle służące do kształtowania zasobów wodnych lub korzystania z tych zasobów, w tym:

a)      urządzenia lub budowle piętrzące, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy,

b)     sztuczne zbiorniki usytuowane na wodach płynących oraz obiekty związane z tymi zbiornikami,

c)      stawy, w szczególności stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków albo rekreacji,

d)     obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz wód podziemnych,

e)      obiekty energetyki wodnej,

f)      wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych oraz wyloty służące do wprowadzania wody do wód, do ziemi lub do urządzeń wodnych,

g)     stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych,

h)     urządzenia służące do chowu ryb lub innych organizmów wodnych w wodach powierzchniowych,

i)       mury oporowe, bulwary, nabrzeża, mola, pomosty i przystanie,

j)       stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych.

Jak widać, powyższy katalog nie zawiera zbiorników na wody opadowe. Wyliczenie to ma jednak charakter otwarty zatem brak odpowiedniego wskazania nie świadczy jeszcze o tym, że tego typu zbiornik nie będzie urządzeniem wodnym, a w konsekwencji nie będzie trzeba legitymować się pozwoleniem wodnoprawnym na jego wykonanie. W świetle przywołanej definicji najważniejsze jest bowiem to, czy planowane do wykonania urządzenie ma służyć kształtowaniu zasobów wodnych, bądź korzystaniu z nich.

Odpowiedzi w tym zakresie należy poszukiwać w dotychczasowym orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w jednym z wyroków, niebagatelne znaczenie dla oceny konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie zbiornika retencyjnego ma jego szczelność. Sąd stanął na stanowisku, że „Skoro projektowany zbiornik nie powoduje wprowadzania wód opadowych i roztopowych do wód lub do ziemi, to nie ma on wpływu na kształtowanie zasobów wodnych” (Wyrok NSA z 8.03.2018 r., II OSK 184/18, LEX nr 2746017). Analogiczne stanowisko wyraził także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wskazując, że szczelny zbiornik retencyjny nie jest urządzeniem wodnym (Wyrok WSA w Poznaniu z 14.06.2013 r., II SA/Po 374/13, LEX nr 1334317).

Wskazówką ku kwalifikacji zbiorników retencyjnych w świetle Prawa wodnego może być również interpretacja Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wód Polskich. Zgodnie z wyjaśnieniami Organu dostępnymi na stronie internetowej, „jeżeli przedmiotowy zbiornik jest urządzeniem szczelnym to uznać należy, że nie zmienia on stanu wód gruntowych, czyli nie kształtuje zasobów wodnych – nie jest zatem urządzeniem wodnym, w związku z czym jego wykonanie nie będzie wymagać uzyskania pozwolenia wodnoprawnego”[1]. Warto jednak zaznaczyć, że powyższe stanowisko nie ma charakteru wiążącego. To oznacza, że organy wodnoprawne rozpatrujące konkretne przypadki związane z budową zbiorników retencyjnych nie mają obowiązku się do niego stosować.

Podsumowanie

Pomimo braku klarownych regulacji dotyczących wykonania zbiorników retencyjnych należy przychylić się do tezy, że prace te nie muszą być poprzedzone uzyskaniem pozwolenia wodnoprawnego. Warunkiem jest w tym przypadku zachowanie szczelności całej konstrukcji. Tak zbudowany zbiornik nie powoduje wprowadzania wód opadowych do wód lub do ziemi, w związku z czym nie ma on wpływu na kształtowanie zasobów wodnych, ani na korzystanie z nich. W świetle powyższego, szczelny zbiornik nie będzie urządzeniem wodnym w rozumieniu art. 16 pkt 65 Prawa wodnego.