Nowelizacja „ustawy wiatrakowej”

13 marca 2023 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw, liberalizującą zasadę 10h.

Regulacja ma istotne znaczenie z punktu widzenia nowych inwestycji oraz rozbudowy potencjału wytwórczego wpływające na bezpieczeństwo energetyczne, zwiększanie odporności energetyki na czynniki zewnętrzne oraz przede wszystkim obniżenia cen energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.

Odległość nowych elektrowni wiatrowych od budynków mieszkalnych

Nowelizacja nie zmienia podstawowej zasady lokowania nowej elektrowni wiatrowej wyłącznie na podstawie planu miejscowego. Obowiązek sporządzania planu miejscowego lub jego zmiany na potrzeby takiej inwestycji będzie jednak dotyczył jedynie obszaru prognozowanego oddziaływania elektrowni wiatrowej, a nie – jak dotychczas – całego obszaru wyznaczonego zgodnie z zasadą 10h (tj. dla obszaru w promieniu wyznaczonym przez odległość równą dziesięciokrotności całkowitej wysokości projektowanej elektrowni wiatrowej do zabudowy mieszkaniowej).

Utrzymano ustawową minimalną odległość elektrowni wiatrowej, która nie może być mniejsza niż wyznaczona zgodnie z zasadą 10h. W przypadku lokalizowania, budowy lub przebudowy elektrowni wiatrowej odległość tej elektrowni od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej ma być bowiem równa lub większa od dziesięciokrotności całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, chyba że plan miejscowy (mając na uwadze zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej) określa inną odległość, wyrażoną w metrach, jednak nie mniejszą niż 700 metrów. Określona w nowelizacji odległość 700 metrów stanowi bezwzględną odległość minimalną.

Podstawą dla określania wymaganej minimalnej odległości elektrowni wiatrowej od zabudowań mieszkalnych będą m.in. wyniki przeprowadzonych konsultacji, czy też obowiązkowo przeprowadzonej strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (w ramach której analizuje się m.in. wpływ emisji hałasu na otoczenie i zdrowie mieszkańców), wykonywanej dla projektu planu miejscowego.

Lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie elektrowni wiatrowej

Identyczna minimalna bezwzględna odległość 700 metrów dotyczy lokowania nowych budynków mieszkalnych w odniesieniu do istniejącej elektrowni wiatrowej. W przypadku budynku mieszkalnego, jego lokalizowania lub budowy na podstawie decyzji o warunkach zabudowy [dalej: WZ] lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego [dalej: LICP] odległość budynku od elektrowni wiatrowej musi bowiem wynosić nie mniej niż 700 metrów. Wymóg zachowania minimalnej odległości nie dotyczy natomiast, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, remontu istniejącego budynku mieszkalnego lub zmiany sposobu użytkowania części takiego budynku.

Natomiast w przypadku lokalizowania budynków mieszkalnych wokół istniejącej elektrowni wiatrowej zasada 10h nie będzie już miała zastosowania. Ponadto każda gmina, w tym gminy sąsiednie, mają prawo ustalania różnych odległości od elektrowni wiatrowych, w których nie będzie można lokalizować budynków mieszkalnych, w tym – w stosunku do tych samych elektrowni wiatrowych.

Odległość od sieci elektroenergetycznej

Dla przeciwdziałania negatywnemu wpływowi elektrowni wiatrowych na sieci elektroenergetyczne, przy lokalizowaniu elektrowni wiatrowej odległość od sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć ma być równa lub większa od trzykrotności maksymalnej średnicy wirnika wraz z łopatami albo równa lub większa od dwukrotności maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, określonych w planie miejscowym (w zależności od tego, która z tych wartości jest większa). Analogiczną regułę wprowadzono w przypadku budowy lub przebudowy elektrowni wiatrowej.

W przypadku lokalizowania sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć na podstawie planu miejscowego, decyzji WZ, decyzji LICP albo decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, a także budowy i przebudowy – odległość tej sieci od elektrowni wiatrowej ma być równa lub większa od trzykrotności maksymalnej średnicy wirnika wraz z łopatami albo równa lub większa od dwukrotności maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, określonej w planie miejscowym, decyzji WZ albo decyzji LICP, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, we wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie wydania decyzji albo w zgłoszeniu, operator może wskazać odległość sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć od elektrowni wiatrowej mniejszą niż ww. odległość.  

Parki narodowe i rezerwaty przyrody

Nowelizacja uprościła przepisy dotyczące zasad lokalizacji elektrowni wiatrowych w odniesieniu do form ochrony przyrody. Pozostawiono dotychczasowy zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000. Odległość elektrowni wiatrowej od parku narodowego ma być zgodna z zasadą 10h, a od rezerwatu przyrody – ma wynosić nie mniej niż 500 metrów.  Ustanawianie parków i rezerwatów przyrody nie wymaga zachowania minimalnej odległości.

Podsumowanie

Obecne przepisy zakazywały lokalizacji wiatraków w odległości mniejszej niż dziesięciokrotność wysokości od zabudowań (to około 1500-2000 m). W pierwotnej wersji projektu nowelizacji jako minimalną odległość przewidywano 500 m, została ona zmieniona poprawką, która wprowadziła 700 m.

Nowelizacja wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących włączenia mieszkańców gminy, na terenie której zlokalizowana ma być elektrownia wiatrowa do katalogu prosumentów wirtualnych, które wejdą w życie z dniem 2 lipca 2024 r.