Kompleksowa obsługa
Zmiany w kręgu spadkobierców
autor: Piotr Kołodziejczak , Karolina Młyńczak
20 grudnia 2022 r., Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Mimo że planowanych zmian jest niewiele, to mają one szansę istotnie przyspieszyć proces dziedziczenia. Jedną z najszerzej omawianych zmian jest zawężenie kręgu spadkobierców, o której mogą Państwo przeczytać w niniejszej publikacji.
Dziedziczenie ustawowe uregulowane jest w czwartej części Kodeksu cywilnego. Dochodzi do niego w przypadku gdy spadkodawca nie sporządził testamentu (lub jest on nieważny) albo gdy żadna z powołanych w testamencie osób nie chce czy nie może zostać jego spadkobiercą. Reguły dziedziczenia ustawowego oparte są przede wszystkim na stosunku pokrewieństwa, małżeństwa oraz przysposobienia.
Wyróżnia się kilka grup spadkobierców ustawowych, są to:
- 1) zstępni i małżonek;
- małżonek, rodzice, rodzeństwo i zstępni rodzeństwa;
- dziadkowie i zstępni dziadków;
- pasierbowie;
- gmina albo Skarb Państwa.
W obecnym stanie prawnym w przypadku braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i jego zstępnych, spadek przypada w równych częściach dziadkom spadkodawcy. Jeżeli któreś z nich nie dożyło otwarcia spadku, to udział ten przypada ich zstępnym. Wedle informacji o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie opublikowanej na stronie internetowej Rządu, dane statystyczne wskazują, że takie rozwiązanie prowadzi do znacznego przedłużenia postępowań spadkowych - Sąd spadku zmuszony jest do poszukiwania dalekich krewnych, którzy często nie mają nawet pojęcia o możliwości bycia powołanym do dziedziczenia, a ponadto, tak szeroko zakreślony krąg dziedziczenia generuje niepotrzebne koszty po stronie krewnych, którzy aby odrzucić spadek muszą wybrać się do sądu lub notariusza.
Z tego względu nowelizacja planuje zawęzić krąg dziedziczenia i zamiast zstępnych dziadków spadkodawcy, do dziedziczenia będą powołane dzieci dziadków spadkodawcy. Analogicznie, w przypadku gdyby nie dożyły one otwarcia spadku, udział przypada kolejno ich dzieciom w częściach równych. Tym samym, skoro będzie mniej potencjalnych spadkobierców, samo postępowanie również będzie mogło się szybciej zakończyć.
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji brakuje informacji o tym czy projekt został już skierowany do Sejmu, zatem nie można przewidzieć daty ewentualnego wejścia w życie nowelizacji. O reszcie planowanych zmian mogą Państwo przeczytać w artykule autorstwa mec. Pawła Kierskiego pt. O istotnej zmianie prawa – na styku prawa rodzinnego i spadkowego.
Piotr Kołodziejczak
radca prawny, partner
Karolina Młyńczak
asystent
Masz pytanie?
Piotr Kołodziejczak
radca prawny, partner
Karolina Młyńczak
asystent