Covid-19. Dodatkowy dzień zwolnienia od pracy – wątpliwości w zakresie stosowania przepisu

Czy pracownik, który w piątek oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, a dla którego sobota nie jest dniem pracy, będzie uprawniony do dodatkowego dnia wolnego w poniedziałek?

Ustawą z dnia 21 stycznia 2021 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw znowelizowano między innymi ustawę z dnia 22 sierpnia 1997 r., o publicznej służbie krwi.

Dodany (z mocą obowiązującą od dnia 26 stycznia 2021 r.) do ustawy o publicznej służbie krwi artykuł 9a ust. 1 pkt 1)stanowi, żew przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługują uprawnienia, o których mowa w art. 9 (między innymi zwolnienie od pracy – przyp. autora), z tym że wymiar zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki, oraz w dniu następnym.

W praktyce pojawiają się wątpliwości jak należy interpretować rzeczony „dzień następny po oddaniu krwi lub jej składników” – czy jest to następny dzień kalendarzowy, czy też następny dzień będący dla pracownika dniem pracy zgodnie z obowiązującym go harmonogramem i rozkładem czasu pracy?  

Jak wynika z uzasadnienia projektu wprowadzającego przytoczoną regulację, jej celem jest częściowa rekompensata dla ozdrowieńców po chorobie COVID-19 kosztów związanych z oddaniem osocza, dodatkowa mobilizacja osób oddających osocze krwi oraz umożliwienie i ułatwienie ozdrowieńcom przemieszczania się do różnych punktów poboru krwi, niezależnie od miejsca ich zamieszkania (dodatkowo wprowadzono bowiem ulgę w wysokości 33% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego – przyp. autora). Regulacje te służą zabezpieczeniu zapotrzebowania na krew i jej składniki w okresie epidemii w stosunku do wszystkich dawców.

W świetle powyższego uzasadnienia można zatem argumentować, że skoro przedmiotowa regulacja ma na celu zachęcić do oddawania krwi lub jej składników, to należy dokonywać takiej interpretacji przepisu, która faktycznie urzeczywistni zakładany cel i jednocześnie pozwoli pracownikowi odnieść swoistą „korzyść” w postaci dodatkowego dnia wolnego – a tym samym przyjąć, że następny dzień po oddaniu krwi lub jej składników to dzień, który jest dla pracownika następnym dniem „roboczym”.

Nie brakuje jednak twierdzeń, że skoro w przepisie jest mowa o następnym dniu i przepis nie precyzuje, że dotyczy to następnego dnia roboczego po oddaniu krwi – należy przyjąć, iż dotyczy to następnego dnia kalendarzowego (tym samym pracownik, który oddałby krew w piątek, a dla którego sobota nie jest dniem pracy, nie byłby uprawniony do dodatkowego dnia wolnego w związku z oddaniem krwi lub jej składników).

Pracodawca będzie musiał zatem rozstrzygnąć, czy stosować korzystniejszą dla pracownika interpretację przepisu i udzielać pracownikowi dnia wolnego od pracy, który jest dla pracownika następnym dniem „roboczym” po oddaniu krwi lub jej składników, czy też przyjąć, że dzień następny dotyczy wyłącznie dnia kalendarzowego następującego po dniu oddania krwi, niezależnie od tego, czy jest on dla pracownika dniem pracy.