Co w praktyce oznacza związanie treścią decyzji środowiskowej?

Decyzja środowiskowa jest jedną z pierwszych decyzji uzyskiwanych w procesie inwestycyjnym przed realizacją przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko.

Przypadki, kiedy jest ona wymagana, wynikają obecnie z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko[1]. Co ważne, jej treść wiąże organy wydające decyzje następcze (np. pozwolenie na budowę czy decyzję o warunkach zabudowy), a nawet organy przyjmujące zgłoszenie (np. zmianę sposobu użytkowania czy zgłoszenie budowy). O powyższym stanowi art. 86 ustawy ocenowej[2]. Co to oznacza w praktyce?

W doktrynie przyjmuje się, że związanie treścią decyzji środowiskowej oznacza konieczność uwzględniania w decyzjach inwestycyjnych, wszystkich przyjętych w decyzji środowiskowej zasad realizacji inwestycji – jej ustalenia determinują bowiem kształt zamierzonego przedsięwzięcia[3]. Rozumienie pojęcia „związania treścią decyzji” wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny. Według niego określone w decyzji środowiskowej warunki realizacji przedsięwzięcia nie mogą być na dalszych etapach procesu inwestycyjnego modyfikowane ani zmieniane[4]. W judykaturze podnosi się również, że omawiane związanie dotyczy charakterystycznych parametrów inwestycji[5] czy tożsamości przedsięwzięcia[6].

Brak przedmiotowego związania pozbawiałby sensu całą konstrukcję decyzji środowiskowej.Podzielić należy pogląd M. Otawskiego: „Jeżeli bowiem decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach przesądza z punktu środowiskowego o dopuszczalności realizacji przedsięwzięcia i warunkach określających tę dopuszczalność, to sytuacja, w której organ wydający kolejne decyzje w toku procesu inwestycyjnego mógłby zatwierdzać wydawaną decyzją warunki odmienne od tych wynikających z oceny oddziaływania na środowisko, oznaczałaby, iż ocena oddziaływania na środowisko nie ma żadnego znaczenia dla procesu autoryzacji danego przedsięwzięcia przez organy administracji publicznej.[7]. Mogłoby dochodzić do sytuacji, w których decyzja środowiskowa zezwoliła na realizację inwestycji w oparciu o przedstawione na etapie jej wydania dane dotyczące oddziaływania na środowisko, a następnie inwestor wniósł o wydanie decyzji realizacyjnej na parametry przekraczające te, które stanowiły podstawę uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.  

Oprócz właściwej treści decyzji środowiskowej, która „wiąże” organy wydające przywołane początkowo decyzje i przyjmujące zgłoszenia, muszą one również pamiętać o charakterystyce przedsięwzięcia stanowiącej załącznik do decyzji  – „wiąże” ona bowiem w taki sam sposób jak treść samej decyzji[8]. Powyższe można porównać do postępowania w przedmiocie udzielenia pozwolenia na budowę. Tak jak projekt budowlany jest integralną częścią decyzji udzielającej pozwolenia na budowę, tak charakterystyka przedsięwzięcia jest integralną, wiążącą częścią decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W doktrynie podkreśla się, że charakterystyka powinna zawierać podstawowe informacje o przedsięwzięciu pozwalające zdefiniować jego zakres przedmiotowy i podstawowe elementy związane z jego realizacją a warunkujące zakres oddziaływań na środowisko. Ustalenia charakterystyki decyzji środowiskowej łącznie z treścią samej decyzji wydanej dla inwestycji, determinują więc kształt inwestycji, dla której może zostać wydana decyzja realizacyjna.

Zważając na powyższe okoliczności, wszyscy inwestorzy – już na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – powinni dbać o należyte określanie parametrów inwestycji, aby jej treść, nie uniemożliwiła im przypadkiem uzyskania następczych decyzji inwestycyjnych w oczekiwanym przez nich kształcie i w konsekwencji realizacji zamierzenia.