Konieczność zapewnienia związania ofertą

Przepisy nowego P.z.p. wprowadzają zmiany m.in. w zakresie dotyczącym związania ofertą. W nowym stanie prawnym zdezaktualizowaniu uległy niektóre stanowiska orzecznicze, w tym m.in. wyrażone w wyroku KIO z dnia 8 stycznia 2021 r. (KIO 3333/20), które można zsyntetyzować w stwierdzeniu, że upływ terminu związania ofertą skutkuje wygaszeniem oferty.

Podstawowy okres związania ofertą 

Okres związania ofertą wyznaczany jest przez zamawiającego, w dokumentacji postępowania, z poszanowaniem ustawowych okresów maksymalnych. Regulacje nowego P.z.p. przewidują w tym zakresie zmiany.

Zgodnie z art. 220 ust. 1 i 307 ust. 1 nowego P.z.p. okres związania ofertą rozpoczyna swój bieg od dnia w którym upłynął termin składania ofert. Powyższe ma istotne znaczenie, w kontekście okoliczności, iż regulacje nowego P.z.p. odstępują od dotychczas nieznajdującej wyjątków reguły wiodącej zgodnie z którą termin otwarcia ofert musi zostać wyznaczony na ten sam dzień na który przypada termin składnia ofert.

Przedłużony okres związania ofertą

Przepisy nowego P.z.p. nakładają na zamawiającego obowiązek jednokrotnego zawnioskowania  do wykonawców o wydłużenie okresu związania ofertą. Zamawiający może wnioskować o wydłużenie terminu maksymalnie o:

Zestawienia poczynione w ramach dwóch powyższych tabel ukazują, że w przypadku zamówień o wartości krajowej, maksymalny łączny okres związania ofertą wynosi łącznie 60 dni, a więc równowartość okresu, na jaki zgodnie z aktualnymi regulacjami istniała możliwość zawnioskowania o wydłużenie okresu związania ofertą.

Nowością jest również uchylenia na gruncie nowego P.z.p. możliwość wydłużenia okresu związania ofertą z inicjatywy wykonawcy. Na gruncie nowych rozwiązań prawnych odstąpiono od wyposażenia wykonawców w uprawnienie analogiczne do wynikającego aktualnie z art. 85 ust. 2 uchylonego P.z.p., który przewiduje, że „Wykonawca samodzielnie (…) może przedłużyć termin związania ofertą”.

Wyrażenie zgody na wybranie oferty najkorzystniejszej

Przepis art. 252 ust. 1 nowego P.z.p., który znajduje zastosowanie zarówno do postępowań o udzielenie zamówienia o wartości unijnej jak i krajowej (art. 266 P.z.p.) wyraża względny obowiązek wybrania oferty najkorzystniejszej w terminie związania ofertą. W ocenie projektodawców stanowi on wyraz potrzeby „bardziej efektywnego prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego” (uzasadnienie rządowego projektu ustawy – Prawo zamówień publicznych, s. 66).

W sytuacji w której wybór oferty najkorzystniejszej miałby nastąpić po upływie terminu związania ofertą, zamawiający obowiązany jest uprzednio wezwać wykonawcę, którego oferta otrzymała najwyższą ocenę, do wyrażenia zgody na wybór jego oferty. Niewyrażenie takiej zgody aktualizuje przewidzianą w art. 216 ust. 1 pkt 13 nowego P.z.p. przesłankę odrzucenia oferty wykonawcy a nadto wynikający z art. 252 ust. 3 nowego P.z.p. obowiązek wezwania, przez zamawiającego, kolejnego wykonawcy z listy rankingowej do wyrażenia zgody na wybór jego oferty jako najkorzystniejszej. Ostatni z wskazanych obowiązków nie powstanie jeżeli zaistnieją przesłanki do unieważnienia postępowania.