serwis prowadzioi

09.04.2021

Zamówienia publiczne

Wzywać czy nie wzywać, oto jest pytanie

autor: Konrad Różowicz

Nowe regulacje zamówieniowe w sposób bardziej precyzyjny niż przepisy uchylonego P.z.p. regulują materię wzywania bądź odstąpienia od wzywania wykonawcy do złożenia podmiotowych środków dowodowych. Należy o nich pamiętać, aby nie narazić się na zarzut bezpodstawnego wzywania wykonawcy do złożenia oświadczeń lub dokumentów lub niezasadne odstąpienia od takie wezwania.

Oświadczenia i dokumenty ogólnodostępne

Przepis art. 127 ust. 1 pkt 1 P.z.p., znajdujący zastosowanie do zamówień o wartości unijnej i wyłączony względem zamówień o wartości krajowej (art. 266 P.z.p.) stanowi, że zamawiający nie wzywa do złożenia podmiotowych środków dowodowych jeżeli może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, w szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, o ile wykonawca wskazał w jednolitym dokumencie dane umożliwiające dostęp do tych środków.

Analogiczną treść przyjmuje art. 274 ust. 4 P.z.p., który znajduje zastosowanie do zamówień o wartości krajowej. Zgodnie z wskazanym przepisem, zamawiający nie wzywa do złożenia podmiotowych środków dowodowych, jeżeli może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, w szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, o ile wykonawca wskazał w oświadczeniu, o którym mowa w art. 125 ust. 1, dane umożliwiające dostęp do tych środków.

Powyższe kontynuuje rozwiązanie znane uchylonemu P.z.p. Dyspozycja art. 127 ust. 1 pkt 1 P.z.p., aktualizuje się na skutek sformułowania przez wykonawcę w oświadczeniu wstępnym informacji umożliwiających zamawiającemu samodzielny dostęp do podmiotowych środków dowodowych. Wykonawca w tym celu powinien wskazać zarówno bazę danych (np. CEiDG), za pomocą której zamawiający może zapoznać się z podmiotowymi środkami dowodowymi, jak również ewentualne dane, które pozwolą na odnalezienie w bazie informacji o wykonawcy (np. NIP).

JEDZ jako oświadczenie finalne

Zgodnie z art. 127 ust. 1 pkt 2 P.z.p. zamawiający nie wzywa do złożenia podmiotowych środków dowodowych jeżeli  podmiotowym środkiem dowodowym jest oświadczenie, którego treść odpowiada zakresowi oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 P.z.p. Wskazany wyjątek znajduje zastosowanie do zamówień o wartości unijnej, jednakże już nie w przypadku udzielania zamówień o wartości krajowej. Przepis art. 266 wyłącza zastosowanie art. 127 ust. 1 P.z.p. do zamówień o wartości krajowej, jednocześnie wśród przepisów regulujących materię udzielania zamówień o mniejszej wartości brak jest rozwiązania analogicznego do wynikającego z art. 127 ust. 1 pkt 2 P.z.p. Powyższe wydaje się zabiegiem celowym, jeżeli zwróci się uwagę na okoliczności, że przepis art. 274 ust. 4 P.z.p. (wyrażający normę analogiczną do art. 127 ust. 1 pkt 1 P.z.p.) został wprowadzony do P.z.p. nowelizacją z końca 2020 r.

W zamówieniach o wartości unijnej oświadczenie złożone w JEDZ może zastąpić podmiotowy środek dowodowy (np. wykaz zrealizowanych robót, wykaz osób które posiadają odpowiednie kompetencje). Należy jednak pamiętać, że wielu zamawiający dopuszcza wypełnienie JEDZ, w zakresie dotyczącym kryteriów kwalifikacji w ograniczonym zakresie (sekcja alfa: ogólne oświadczenie dotyczące wszystkich kryteriów kwalifikacji). W takiej sytuacji wykonawcy często korzystają z takiej możliwości, a w konsekwencji JEDZ, nie będzie oświadczeniem, którego treść odpowiada ww. przykładom wykazów. Należy pamiętać, że wskazana kwestia musi być oceniana w konkretnym stanie faktycznym.

Dodatkowo należy wskazać, że przepis art. 127 ust. 1 pkt 2 P.z.p. nie tamuje możliwości żądania od wykonawcy oświadczenia o aktualności informacji zawartych w JEDZ, przy czym należy pamiętać, oświadczenie to dotyczy niektórych podstaw wykluczenia z postępowania, a nie kryteriów kwalifikacji (warunków udziału w postępowaniu).

Oświadczania i dokumenty będące w dyspozycji zamawiającego

Przepis art. 127 ust. 2 P.z.p., znajdujący zastosowanie zarówno do zamówień o wartości unijnej jak i krajowej, wyłącza po stronie wykonawcy obowiązek składania podmiotowych środków dowodowych, które zamawiający posiada. W ramach uwag ogólnych, należy wskazać, że przepis ten nie posługuje się zwrotem „zamawiający nie wzywa” tak jak art. 127 ust. 1 P.z.p. W konsekwencji, z założenia, wykonawca na wezwanie zamawiającego powinien „wskazać te środki oraz potwierdzić ich prawidłowość oraz aktualność”. Tak będzie w sytuacji w której wykonawca na wezwanie do złożenia podmiotowych środków dowodowych, oświadczy zamawiającemu, że gospodarz postępowania już je posiada a nadto są one prawidłowe i aktualne.

W kontekście powyższe ujawnia się problem znany również na gruncie uchylonego P.z.p., a mianowicie czy zamawiający zobowiązany jest wezwać wykonawcę do złożenia podmiotowych środków dowodowych, jeżeli wykonawca załączył je do oferty (kierując się doświadczeniami sprzed 2016 r.) czy też złożył już takiego samego rodzaju podmiotowe środki dowodowe, w ramach postępowania ale przy okazji ubiegania się o inną część zamówienia. Literalna i systemowa wykładnia art. 127 ust. 2 P.z.p. nakazuje przyjąć, że dopiero wskazanie przez wykonawcę odpowiednich środków dowodowych, oraz potwierdzenie ich prawidłowości i aktualności, wyłącza po stronie wykonawcy obowiązek ich złożenia.

Tworzeniem sztucznych przeszkód prawnych byłoby niedozwolenie, aby poprzez wskazanie o którym mowa w art. 127 ust. 2 P.z.p., rozumieć również  przekazanie oświadczeń lub dokumentów wraz z ofertą. Wskazać, to tyle co „pokazać, gdzie się ktoś lub coś znajduje”, „zwrócić uwagę na coś”, a takie funkcje wypełnia dołączenie oświadczeń lub dokumentów do oferty. W takiej sytuacji konieczne jest jednak zapewnienia aby wykonawca potwierdził ich prawidłowość i aktualność. Wynika to wprost z art. 127 ust. 2 P.z.p. W konsekwencji zamawiający, dla zapewnienia odpowiedniej przejrzystości postępowania, powinien skierować do wykonawcy wniosek o potwierdzenie prawidłowości i aktualności posiadanych przez zamawiającego podmiotowych środków dowodowych.

Konrad Różowicz

Konrad Różowicz

prawnik, partner

Masz pytanie?

Konrad Różowicz

prawnik, partner

Starsze wpisy

Newsletter Lexpress

Zapisz się do naszego branżowego
newslettera i bądź na bieżąco!

Pozostałe wpisy

Zamówienia publiczne23.02.2022

Brak obowiązku określenia końcowego terminu naliczania kar umownych oraz ich kwoty maksymalnej – uzasadnienie uchwały III CZP 16/21

Zamówienia publiczne17.12.2021

Brak obowiązku określenia końcowego terminu naliczania kar umownych oraz ich kwoty maksymalnej

wszystkie wpisy
"

Nasze wsparcie prawne dedykujemy każdemu podmiotowi zaangażowanemu w ubieganie się i realizację zamówień publicznych - od lidera konsorcjum do podwykonawcy.

"

Dowiedz się więcej:

Zamówienia publiczne