09.02.2015
KATEGORIA: Inwestycje budowlane
W poprzedniej części artykułu rozważano, czy inwestor prywatny w ramach obowiązku budowy lub przebudowy drogi publicznej spowodowanej inwestycją niedrogową ma również obowiązek pokryć koszty wykupu nieruchomości pod taką drogę.
W tym tekście rozważony zostanie zakres obowiązku inwestora prywatnego.
Istota i zakres zastosowania art. 16 udp
Przypomnieć wypada, że zgodnie z art. 16 ust. 1 udp budowa lub przebudowa dróg publicznych spowodowana inwestycją niedrogową należy do inwestora tego przedsięwzięcia. Ust. 2 stanowi, że szczegółowe warunki budowy lub przebudowy takich dróg określone zostają w umowie między zarządcą drogi, a inwestorem inwestycji niedrogowej.
W kontekście przywołanej regulacji art. 16 udp wskazać należy, iż podstawą powstania zobowiązania inwestora do poniesienia nakładów na inwestycję drogową jest sam fakt, że prowadzona inwestycja niedrogowa wymaga wybudowania, rozbudowania lub przebudowania drogi publicznej. Obowiązek taki powstaje z mocy samego prawa. W praktyce z reguły nie ulega wątpliwości, kiedy mamy do czynienia z inwestycją niedrogową, o której stanowi art. 16 ust. 1 udp. Nie ulega także wątpliwości, iż w sytuacji gdy realizacja przedmiotowej inwestycji niedrogowej, determinuje konieczność zapewnienia dojazdu do terenu inwestycji, budowa lub przebudowa drogi publicznej zapewniającej ten dojazd należy do inwestora prywatnego. Wątpliwości może budzić jednak zakres obowiązku inwestora prywatnego. Co w sytuacji, gdy droga mająca służyć obsłudze komunikacyjnej inwestycji niedrogowej inwestora prywatnego będzie również służyć innym osobom, innym inwestorom, mieszkańcom gminy? Co w sytuacji, gdy zarządca drogi przy okazji np. przebudowy drogi przez inwestora prywatnego, będzie chciał dokonać jej przebudowy na większą skalę - na potrzeby szerszej grupy użytkowników tej drogi?
Obowiązek inwestora nie jest niczym nie ograniczony
Otóż w jednym z orzeczeń Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że „z regulacji art. 16 ust. 1 udp wynika obowiązek strony uczestniczenia w wymaganym zakresie, w realizacji inwestycji drogowej, przy czym udział ten konkretyzuje się w umowie zawartej z zarządcą drogi./…/”[1].
W piśmiennictwie wskazuje się także, iż w sytuacji, kiedy „budowa lub przebudowa drogi publicznej spowodowana będzie więcej niż jedną inwestycją niedrogową, konieczne będzie określenie zakresu obowiązku ciążącego na danym inwestorze. W takiej sytuacji wobec każdego z inwestorów należy określić wysokość udziału w kosztach budowy lub przebudowy drogi publicznej. Decydować o tym może np. stopień przewidywanego korzystania z nowo wybudowanej drogi, ponieważ może ona obsługiwać także ruch ogólnomiejski, a nie tylko dojazdowy do wybudowanego obiektu. Ustalenie wówczas zakresu obowiązku dla każdego z inwestorów wymaga dokonania analizy technicznej, dotyczącej ustalenia stopnia natężenia ruchu wywołanego inwestycją zrealizowaną przez inwestora, a także kosztów budowy czy przebudowy drogi”.[2]
Reasumując, należy wskazać, że zakres obowiązku uczestniczenia przez inwestora w budowie (przebudowie) drogi publicznej nie jest dowolny, a determinowany jest przede wszystkim tym, w jakim zakresie konieczność realizacji inwestycji drogowej spowodowana została planowaną (bądź realizowaną) inwestycją niedrogową. Udział inwestora prywatnego w budowie przedmiotowej drogi, określany szczegółowo w umowie, o której stanowi art. 16 ust. 2 udp, zależeć będzie w istocie od tego, na ile inwestycja niedrogowa powoduje konieczność zmian w istniejącym układzie komunikacyjnym dróg publicznych. Gdyby zarządca drogi chciał przy okazji np. przebudowy drogi przez inwestora prywatnego, dokonać jej przebudowy na większą skalę, nie może tymi dodatkowymi kosztami bez ograniczeń obciążać inwestora prywatnego, lecz powinien w odpowiednim zakresie partycypować w kosztach realizacji inwestycji drogowej.