29.11.2019
KATEGORIA: Zamówienia publiczne
Przepisy nowego P.z.p. rozszerzają zakres jawności postępowań o udzielenie zamówień publicznych, m.in. poprzez modyfikacje aktualnie obowiązujących regulacji. Zmianie ulegną m.in. reguły dotyczące ujawniania ofert i ich załączników.
Udostępnienie oferty wraz z załącznikami
Zgodnie z art. 96 ust. 3 P.z.p. protokół, potwierdzający przebieg postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jest jawny.
W art. 96 ust. 3 P.z.p. jako wiodącą wyrażono regułę, zgodnie z którą udostępnianie załączników do protokołu, a więc m.in. opinii biegłych, oświadczeń, zawiadomień, wniosków następuje po dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępowania. Względem wskazanej reguły ustanowiono wyjątek m.in. wobec ofert, które udostępnia się od chwili ich otwarcia. Uwzględniając okoliczność, iż wcześniejsze udostępnienie oferty stanowi wyjątek, w praktyce niejednokrotnie po otwarciu ofert, udostępnieniu podlegają wyłącznie oferty, bez załączników np. oświadczenia wstępnego (JEDZ).
Powyżej wskazana reguła ulegnie zmianie na skutek wejścia w życie nowego P.z.p. Przepis art. 74 ust. 1 nowego P.z.p. powiela zasadę, iż protokół postępowania jest jawny i udostępniany na wniosek. Z kolei w art. 74 ust. 2 pkt 1 nowego P.z.p. wyrażono regułę zgodnie z którą po otwarciu ofert, udostępnia się nie tylko ofertę, lecz również załączniki do oferty. W konsekwencji po otwarciu ofert udostępnieniu podlegać będzie również oświadczenie wstępne wykonawcy (art. 125 nowego P.z.p.) czy przedmiotowe środki dowodowe (art. 107 ust. 1 nowego P.z.p.).
Termin na udostępnienie ofert i załączników
Zgodnie z § 4 ust. 1 i 5 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 26 lipca 2016 r., w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (Dz. U. z 2016 r. poz 1128), udostępnienie ofert następuje na wniosek i niezwłocznie. Konieczność niezwłocznego udostępnienia oferty uchylają wyjątkowe przypadki, w szczególności sytuacje w których niezbędne jest zapewnienie sprawnego toku prac dotyczących badania i oceny ofert (§ 4 ust. 5 ww. Rozporządzenia). Wystąpienie takiej sytuacji umożliwia udostępnienie oferty w późniejszym, wyznaczonym przez zamawiającego terminie, który nie może być późniejszy niż dzień przekazania informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty albo unieważnieniu postępowaniu.
W nowym P.z.p. pojęcie niezwłoczności, w kilku miejscach zostało dookreślone terminem maksymalnym sprecyzowanym poprzez wskazanie określonej ilości dni (np. art. 98 ust. 1 i 2 nowego P.z.p., dotyczącym zwrotu wadium). Powyższe nastąpiło również w zakresie maksymalnego terminu na udostępnienie oferty wraz z załącznikami. Zgodnie z art. 74 ust. 2 pkt 1 nowego P.z.p., oferty wraz z załącznikami udostępnia się niezwłocznie po otwarciu ofert, nie później jednak niż w terminie 3 dni od dnia otwarcia ofert, z uwzględnieniem, że:
Powyżej przytoczone przepisy nowego P.z.p. wywołują pewne wątpliwości, w sytuacji w której wniosek o udostępnienie ofert zostanie złożony w innym terminie niż termin składania ofert (w tym w terminie późniejszym niż 3 dni od dnia otwarcia ofert). Powyższe wynika z powiązania terminu udostępniania ofert wraz z załącznikami z terminem składania ofert a nie terminem wpływu wniosku o udostępnienie informacji.
Przyjęta przez prawodawcę technika, nieszczęśliwie określa termin udostępnienia ofert wraz z załącznikami, i w praktyce może skutkować trudnością w ustaleniu terminu w jakim zamawiający ma obowiązek wywiązać się z ciążącego na nim obowiązku, jeżeli wniosek wpłynie np. 4 dnia od otwarcia ofert.
Racjonalizując przyjętą przez prawodawcę metodę określenia terminu udostępnienia informacji należy uznać, że zamawiający po upływie terminu 3 dni od dnia otwarcia ofert powinien pozostawać w pełnej gotowości do bezzwłocznego (natychmiastowego) udostępnienia ofert wraz z załącznikami. Termin 3 dni powinien służyć zamawiającemu do ustalenia czy oferta wraz z załącznikami może zostać udostępniona czy powyższe podlega ograniczeniu, np. ze względu na zastrzeżenie i wykazanie tajemnicy przedsiębiorstwa. Nie można jednak wykluczyć, odmiennej interpretacji, w tym przyjmującej, że 3 dniowy termin maksymalny liczony jest nie od otwarcia ofert lecz od dnia wpływu wniosku o udostępnienie informacji (przyjmując, że ww. przepis został sformułowany wadliwie w zakresie wskazania momentu początkowego liczenia terminu ustawowego).