19.04.2021
KATEGORIA: Aktualności
Każdemu członkowi zarządu spółki kapitałowej może zostać przyznane wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji w tym organie. Podstawą wypłaty wynagradzania może być samo powołanie do zarządu albo też oddzielna umowa zawarta z członkiem zarządu.
Pojawiają się w związku z tym dwa praktyczne zagadnienia mające fundamentalne znaczenie dla prawidłowości ukształtowania i przyznania wynagrodzenia członkowi zarządu sp. z o.o. Po pierwsze, chodzi o ustalenie organu (podmiotu), uprawnionego do ustalenia wysokości wynagrodzenia należnego członkowi zarządu. Po drugie, niezbędnym jest ustalenie organu (podmiotu) uprawnionego do zawarcia umowy z członkiem zarządu. Istotnym jest, że błędy w tym zakresie mogą skutkować dla członka zarządu nawet obowiązkiem zwrotu pobranego wynagrodzenia.
W przypadku, gdy podstawą wypłaty wynagrodzenia będzie stosunek powołania, co do zasady kompetencję zarówno do powołania członka zarządu, jak też przyznania mu wynagrodzenia zachowują wspólnicy, poprzez podjęcie decyzji w formie uchwały. W takiej sytuacji nie ma również potrzeby zawierania z członkiem zarządu jakichkolwiek dodatkowych umów, skoro podstawą wypłaty wynagrodzenia członkowi zarządu jest samo powołanie.
Bardziej problematyczną jest natomiast druga sytuacja, a mianowicie przyznanie członkowi zarządu wynagrodzenia w oddzielnej umowie. Podobnie jak miało to miejsce w pierwszej sytuacji, członek zarządu jest powoływany, co do zasady przez wspólników. Podobnie, wspólnicy zachowują kompetencję do wyznaczenia wysokości lub też zasad ukształtowania wynagrodzenia należnego członkowi zarządu.
Istotnego znaczenia nabiera jednak dodatkowo określenie organu (podmiotu), który może i powinien reprezentować samą spółkę przy zawarciu takiej umowy. Co do zasady, kompetencja do reprezentowania spółki we wszelkich umowach przysługuje jej zarządowi. W odniesieniu do umów z członkami zarządu ustawodawca jednak kompetencję tę wyłączył. Za niewłaściwe uznać w konsekwencji należy zawierania umowy z członkiem zarządu przez innych jego członków. Innymi słowy, członkowie zarządu nie mogą reprezentować spółki w umowie zawieranej z którymkolwiek z jej członków. Jak wynika bowiem z przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych, spółkę z o.o. powinna reprezentować w takiej sytuacji rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany przez wspólników.
Biorąc pod uwagę, że rada nadzorcza nie jest co do zasady organem obligatoryjnym w spółce z o.o. i w praktyce bywa rzadko powoływana, ciężar w zakresie reprezentacji spółki w umowie z członkiem jej zarządu przenosi się na owego pełnomocnika. Niezbędne jest zatem właściwe jego powołanie, w tym także wyznaczenie do tej roli odpowiedniej osoby. Uwzględniając poglądy doktryny i orzecznictwa, stwierdzić należy bowiem, że pełnomocnikiem takim nie może zostać wybrany każdy. Przykładowo, istnieją wątpliwości co do możliwości ustanowienia pełnomocnikiem innego członka zarządu.
Podkreślić należy, że umowa z członkiem zarządu zawarta w niewłaściwy sposób może nawet zostać uznana za nieważną. W konsekwencji, członek zarządu może być zmuszony do zwrotu wynagrodzenia pobranego na jej podstawie. Dopóki jednak po stronie spółki istnieje dobra wola i chęć współpracy, możliwym jest podjęcie działań mających na celu zaradzenie takiej sytuacji. Znacznie gorzej przedstawia się pozycja członka zarządu spółki z o.o., gdy pozostaje on w konflikcie z jej wspólnikami. W przypadku zatem wątpliwości, co do prawidłowości zawarcia umowy na podstawie, której pobierane jest wynagrodzenie, istotnym jest podjęcie niezwłocznie działań, aby sytuacji takiej zaradzić i uchronić się przed ewentualną koniecznością zwrotu pobranego wynagrodzenia.