serwis prowadzioi

23.04.2018

Bezpieczeństwo Podatkowe

Kolejność transakcji decyduje o VAT w transgranicznej dostawie łańcuchowej

autor: Paweł Kaźmierczak

Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał w jaki sposób kolejność transakcji w łańcuchowej dostawie transgranicznej towarów decyduje o preferencjach jej opodatkowania VAT.

Dnia 26 lipca 2017 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-386/16, w przedmiocie opodatkowania VAT łańcuchowej dostawy towarów w transakcjach transgranicznych w zakresie ich kwalifikacji jako wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów objętej preferencją w opodatkowaniu VAT.

Przedmiotem postępowania przed Trybunałem był spór powstały na tle regulacji VAT mających stanowić implementację dyrektywy Rady 2006/112/WE, w oparciu o którą litewskie organy podatkowe zakwestionowały status dokonanych przez przedsiębiorcę czynności jako transakcji wewnątrzwspólnotowych, przypisując im stawkę podstawową podatku oraz status transakcji krajowych.

Stan faktyczny zaprezentowany w treści orzeczenia wskazywał, że spółka – zarejestrowana dla potrzeb VAT i posiadająca siedzibę na terenie Litwy – importowała spoza UE towary, które następnie zbywała na rzecz przedsiębiorcy z Estonii, posiadającego status estońskiego podatnika VAT czynnego. Przedsiębiorca ten, w ramach podjętej współpracy ze spółką, przejmował towary na terenie Litwy, a następnie dokonywał dalszej ich bezpośredniej dostawy do docelowego odbiorcy zlokalizowanego na terenie Danii, Niemiec, Holandii oraz Polski bądź, po ich stosownym konfekcjonowaniu i przepakowaniu na Litwie, formował dalsze przesyłki i wywoził na tereny innych państw członkowskich UE do docelowych nabywców (ze wspomnianych państw UE). Przedsiębiorca estoński zobowiązał się wobec spółki litewskiej do przekazania stosownych dokumentów potwierdzających wywóz towarów z terytorium Litwy tak, by preferencje w opodatkowaniu transakcji wewnątrzwspólnotowej miały zastosowanie wobec spółki litewskiej.

Spółka litewska opodatkowała transakcje na rzecz kontrahenta estońskiego jako dostawę wewnątrzwspólnotową, stosując stawkę 0% VAT. Kontrahent estoński realizując dostawę na rzecz dalszych docelowych odbiorców (odpowiednio z Danii, Niemiec, Holandii oraz Polski) również zastosował opodatkowanie preferencyjne w ramach transakcji dostawy wewnątrzwspólnotowej, uprzednio wskazując wewnątrzwspólnotowe nabycie od spółki litewskiej. Odbiorcy docelowi zadeklarowali odpowiednio nabycie wewnątrzwspólnotowe w ramach transakcji, potwierdzając otrzymanie towarów oraz ich transport do miejsca końcowego.

W następstwie przeprowadzonej kontroli,organy podatkowe uznały, że dostawy spółki litewskiej na rzecz przedsiębiorcy estońskiego stanowiły transakcje krajowe, nie objęte preferencją w opodatkowaniu VAT. Uzasadnieniem takiej kwalifikacji dostaw była okoliczność, iż towar był przedmiotem wyłącznie jednej wysyłki towarowej, realizowanej przez podmiot estoński na rzecz odbiorcy docelowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego sformułowano pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE w przedmiocie: czy dostawa towarów przez podatnika z siedzibą w pierwszym państwie członkowskim podlega preferencji w opodatkowaniu VAT (zwolnieniu z podatku z prawem 0%) w przypadku, w którym przed zawarciem transakcji dostawy nabywca (tj. osoba zarejestrowana jako podatnik VAT w drugim państwie członkowskim) wyraża zamiar natychmiastowej sprzedaży tych towarów nabywcy docelowemu, przed ich wywiezieniem z pierwszego państwa członkowskiego do państwa trzeciego UE, gdy towary te są następnie transportowane (wysyłane) do tego docelowego nabywcy oraz czy na kwalifikację tejże dostawy wpływa okoliczność, że część towarów uległa przetworzeniu stosownie do poleceń podatnika zarejestrowanego do celów VAT w drugim państwie członkowskim przed ich przetransportowaniem do trzeciego państwa członkowskiego UE.

Trybunał rozpatrując przedmiot sporu wskazał, że sprowadza się on głównie do oceny czy dostawy towarów (takie jak pierwsze dostawy w opisie stanu faktycznego) mogą zostać zwolnione z VAT (objęte preferencją stawki 0%) na podstawie przepisów dyrektywy VAT mających zastosowanie do transakcji wewnątrzwspólnotowych, w sytuacji gdy nabywca towaru (spółka estońska) poinformowała dostawcę już na etapie realizacji tych transakcji, że towary zostaną natychmiast odsprzedane podatnikowi mającemu siedzibę w trzecim państwie członkowskim UE, przed wywiezieniem ich z pierwszego państwa i przed przetransportowaniem ich do miejsca przeznaczenia tego trzeciego podatnika.

Trybunał rozpoznając sprawę przypomniał w pierwszej kolejności, że łańcuch dwóch następujących po sobie dostaw, w ramach których ma miejsce tylko jeden transport wewnątrzwspólnotowy może być przypisany tylko jednej z tych dwóch dostaw, która zatem – jako jedyna – zostanie zwolniona (objęta stawką 0%) z opodatkowania na mocy dyrektywy VAT. W celu ustalenia, do której z tych dwóch dostaw należy przypisać transport wewnątrzwspólnotowy, zasadne jest dokonanie całościowej oceny okoliczności sprawy w szczególności ustalenie, w którym momencie doszło do drugiego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na rzecz końcowego nabywcy. W rzeczywistości bowiem w sytuacji, w której drugie przeniesienie tego prawa, czyli druga dostawa, miało miejsce przed transportem wewnątrzwspólnotowym, transport ten nie może zostać przypisany pierwszej dostawie na rzecz pierwszego nabywcy.
W przypadku dwóch następujących po sobie dostaw, w ramach których ma miejsce tylko jeden transport wewnątrzwspólnotowy, w celu ustalenia, do której z tych dwóch dostaw należy przypisać transport wewnątrzwspólnotowy, uzasadnione jest zbadanie, czy do wskazanego transportu doszło po drugiej dostawie. Gdyby tak było, jedynie druga dostawa powinna zostać uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę i w danym przypadku korzystałaby ona ze zwolnienia przewidzianego w dyrektywie VAT, zwłaszcza gdy podmiot pośredniczący, czyli spółka estońska, nie była odbiorcą wewnątrzwspólnotowego transportu rozpatrywanych towarów, jako że towary te zostały bezpośrednio przetransportowane do państw członkowskich nabywców docelowych, czyli do Danii, Niemiec, Holandii i Polski.

Trybunał wskazał, że rozpatrywane w postępowaniu głównym pierwsze dostawy stanowią w konsekwencji dostawy krajowe na Litwie, które nie mogą korzystać z preferencji opodatkowania właściwych dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Wniosku tego – w opinii Trybunału - nie podważa fakt, iż podmiot pośredniczący miał siedzibę i był zarejestrowany do celów VAT w Estonii. Miejsce zarejestrowania do celów VAT danego podmiotu nie jest kryterium kwalifikacyjnym dla wewnątrzwspólnotowej dostawy lub wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Orzeczenie Trybunału ma charakter istotny także z punktu widzenia wykładni polskiej ustawy o podatku od towarów i usług, w szczególności reguł określenia miejsca opodatkowania dostawy towarów w oparciu o przepis art. 22, art. 25 ust. 1, ust. 2, oraz zastosowania procedury uproszczonej wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej. Ważne zatem, by identyfikując transakcje w ramach dostawy łańcuchowej, właściwie przypisać transport towarowy do określonego etapu jej realizacji, i w ten sposób nie zniekształcić konstrukcji opodatkowania VAT w poszczególnych państwa członkowskich UE.

Paweł Kaźmierczak

Paweł Kaźmierczak

radca prawny, doradca podatkowy, partner

Masz pytanie?

Paweł Kaźmierczak

radca prawny, doradca podatkowy, partner

Starsze wpisy

Newsletter Lexpress

Zapisz się do naszego branżowego
newslettera i bądź na bieżąco!

Pozostałe wpisy

Bezpieczeństwo Podatkowe08.05.2024

Które spółki zapłacą podatek minimalny?

Bezpieczeństwo Podatkowe03.07.2023

Praca zdalna na nowych zasadach – aspekty podatkowe

wszystkie wpisy
"

Podatki ciągle się zmieniają.
Dlatego trzymamy rękę na pulsie i dbamy, by nasi Klienci byli o krok przed fiskusem.

"

Dowiedz się więcej:

Bezpieczeństwo podatkowe