Estoński CIT – co to są „niepodzielone zyski”

W „Estońskim CIT” opodatkowanie pojawia się dopiero w momencie wypłaty zysku. Ustawodawca przewidział jednak jeszcze kilka innych momentów, które będą wiązały się z obowiązkiem zapłaty podatku. Największe wątpliwości pojawiają się przy tzw. „niepodzielonych zyskach”.

Kategoria ukrytych zysków pojawiła się w celu wyeliminowania prób dystrybucji wspólnikowi środków ze spółki w inny sposób niż poprzez wypłatę zysku.

Przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem.

Ustawodawca zalicza do ukrytych zysków m.in.:

• kwotę pożyczki udzielonej przez podatnika wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu, a także odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki udzielonej przez wspólnika spółce;
• świadczenia wykonane na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej;
• równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;
• darowizny, prezenty czy wydatki na reprezentację;
• wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji).

Natomiast w objaśnieniach Ministerstwa Finansów wskazano np.:

• świadczenia związane z podziałem funkcji, aktywa lub ryzyka;
• świadczenia związane z korektą dochodowości – bez względu na jej podstawę;
• świadczenia związane z audytem przeprowadzanym w grupie kapitałowej;
• świadczenia związane z przekazywaniem know-how w grupy kapitałowej;
• świadczenia związane z doradztwem w zakresie m.in. usług zarządzania, promocji czy reklamy;
• świadczenia związane z udostępnianiem wartości intelektualnej lub majątku.

W wydawanych interpretacjach podatkowych podkreśla się, że z ukrytym zyskiem możemy mieć do czynienia przede wszystkim w sytuacji, gdy świadczenia spółki na rzecz podmiotów powiązanych przewyższać będą wartość rynkową. Dodatkowo mogą być to również świadczenia powstałe w wyniku uzgodnień, których nie zawarłyby podmioty niepowiązane. Organy podatkowe zwracają przy tym uwagę, że w relacji spółka – podmiot powiązany istotne może być to, czy wspólnik zadbał o wyposażenie spółki w aktywa niezbędne dla prowadzonej działalności gospodarczej i czy ewentualny niedobór tych aktywów nie jest przyczyną działań polegających na dokapitalizowywaniu w następstwie tego spółki (zob. interpretacja DKIS z 30.03.2023 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.70.2023.2.AND).

W konsekwencji, przy wyborze opodatkowania „Estońskim CIT” trzeba zwrócić szczególną uwagę na charakter świadczeń jakie zachodzą pomiędzy spółką a wspólnikiem (lub podmiotami powiązanymi) i ocenić, czy będą się one wiązały z obowiązkiem zapłaty podatku. Sporów pomiędzy podatnikami a organami w tym zakresie jest bardzo dużo i zapadają już pierwsze wyroki sądów administracyjnych.