Wadium w nowym P.z.p.

Zabezpieczenie wadialne, chroniące interes zamawiającego, niejednokrotnie stwarza trudności dla wykonawców ubiegających się o uzyskanie zamówienia, w szczególności dla przedstawicieli MŚP biorących równolegle udział w kilku postępowaniach. Uwzględniając powyższe prawodawca przewidział kilka zmian, które bez znacznego osłabienia interesu zamawiającego, mające ułatwić wykonawcom ubieganie się o kontrakty publiczne.

Zniesienie obowiązku żądania wadium

Zgodnie z sformułowanymi w Koncepcji nowego Prawo zamówień publicznych  (s. 42) oraz w uzasadnieniu rządowego projektu ustawy Prawo zamówień publicznych  (druk 3624, s. 32), w przepisach nowego P.z.p. nie przewidziano reguły analogicznej do wyrażonej aktualnie w art. 45 ust. 1 P.z.p., obligującej zamawiających do żądania wadium, przy udzielaniu zamówień o tzw. wartości unijnej. Jak wskazywano ww. dokumentach, konieczność zmiany wynika z potrzeby uproszczenia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.

W wyniku zmiany stanu prawnego, żądanie wadium, będzie w każdym z trybów, niezależnie od wartości zamówienia, determinowane decyzją podjętą przez zamawiającego, a wiec analogicznie jak aktualnie w przypadku zamówień o tzw. wartości krajowej (art. 45 ust. 2 P.z.p.; art. 97 nowego P.z.p.).

W kontekście powyższego należy wskazać, że na 100 postępowań wszczętych ogłoszeniem o zamówieniu (do dnia 2 listopada 2019 r.), zamieszczonym w BZP, w 32 przypadkach zamawiający nie skorzystali z prawa do żądania wadium. Powyższe nie w pełni ukazuje obraz decyzji jakie podejmą zamawiający udzielający zamówień powyżej progu unijnego. Po pierwsze są to decyzje indywidualne i przyszłe a po drugie będą dotyczyć zamówień o większej wartości. Niemniej jednak uzasadnione wydaje się przyjęcie, że liczba postępowań w których wymagane będzie wniesienie wadium będzie mniejsza niż aktualnie.

Termin zwrotu wadium

Wynikający z art. 46 1, 1a i 2 P.z.p. termin zwrotu wadium, został określony zwrotem „niezwłocznie”. Przyjęta przez ustawodawcę metoda wskazania terminu zwrotu wadium skutkowała niepewnością po stronie wykonawcy, czy powyższe nastąpi w terminie kilku czy też kilkunastu dni. W praktyce występują również sytuacje w których zwrot wadium następuje po blisko miesiącu (Informacja o wyniku kontroli uprzedniej Prezesa UZP z dnia 29 czerwca 2018 r., KU/30/18) jak również po kilku miesiącach (zob. informacja o wyniku kontroli uprzedniej Prezesa UZP z dnia 29 czerwca 2018 r., KU/81/18/DZKP). Dla precyzji, należy wskazać, ze opóźnienia w zwrocie wadium najczęściej następują w sytuacji w której analizowana jest zasadność zatrzymania wadium, a więc zaktualizowania się ustawowej przesłanki nakazującej zamawiającemu podjęcie wskazanej czynności.

W kontekście powyższego należy wskazać, że w art. 98 ust. 1 i 2 nowego P.z.p., wyraźnie przewidziano, że niezwłoczny zwrot wadium, nie może nastąpić później niż w terminie 7 dni. Powyższe ustanawia wyraźną granicę czasową zwrotu wadium.