Płatności gotówkowe wśród przedsiębiorców

W stosunkach między sobą przedsiębiorcy mogą korzystać z rozliczeń „gotówkowych” tylko w przypadku transakcji o wartości nieprzekraczającej 15 000 zł. Po przekroczeniu tego progu, gdy zapłata nie nastąpi za pośrednictwem rachunku bankowego, poniesiony wydatek nie będzie mógł stanowić kosztu uzyskania przychodów.

Od 1 stycznia 2017 r. w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej wprowadzono zmiany, na podstawie których dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza 15 000 zł. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dokonanie transakcji.

Ważne jest przy tym, że zgodnie z nowelizacją ustawy o PIT oraz ustawy o CIT obowiązującymi również od 1 stycznia 2017 r. podatnicy nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji została dokonana „bez pośrednictwa rachunku płatniczego”.

Według założeń Ministerstwa przyjęte rozwiązania mają zwiększyć pewność i przejrzystość obrotu gospodarczego. Ponadto mają zapobiegać nierealizowaniu przez przedsiębiorców w należyty sposób obowiązków podatkowych, w tym również poprzez niewykazywanie rzeczywiście osiąganych dochodów z prowadzonej działalności dla celów ich opodatkowania.

Omawiane regulacje wywołują liczne wątpliwości w sytuacji rozliczeń bezgotówkowych niezwiązanych jednak z „pośrednictwem rachunku płatniczego”, np. w razie potrącania wzajemnych wierzytelności. Dotychczasowe stanowisko organów podatkowych pozwala jednak twierdzić, iż wprowadzone ograniczenia dotyczą wyłącznie płatności tzn. zapłaty gotówką lub przelewem, a nie wszystkich form regulowania zobowiązań. Interpretacje podatkowe potwierdzają, że zarówno w przypadku kompensat, a także transakcji barterowych, czy też systemu kompensowania wzajemnych należności i zobowiązań w ramach tzw. nettingu podatnicy mogą zaliczyć wydatki do kosztów uzyskania przychodów, mimo że zapłata nie następuje za pośrednictwem rachunku bankowego.