Zabezpieczenie przez ubezpieczenie

D&O

Jako jedno z narzędzi ograniczenia ryzyka ponoszenia majątkowej odpowiedzialności przez członka zarządu spółki handlowej powszechnie wskazuje się zawarcie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej D&O (directors and officers). Co oczywiste istotą pozyskania polisy tego rodzaju jest zapewnienie ochrony majątku osobistego menadżerów zarządzających spółką jak również majątku samej spółki w przypadku roszczeń kierowanych pod jej adresem przez podmioty trzecie, które doznały uszczerbku wskutek bezprawnych i zawinionych działań piastunów spółki korzystającej z ochrony ubezpieczeniowej. Co ciekawe, zakres podmiotowy tego rodzaju ubezpieczenia jest znacząco szerszy i obejmuje także inne podmioty niepowiązane kapitałowo ani personalnie z ubezpieczoną spółką.
Poniżej przedstawiony zostanie przykładowy katalog osób objętych z reguły zakresem ubezpieczenia D&O, przy czym podstawę jego ustalenia stanowią ogólne warunki ubezpieczenia (OWU) proponowane aktualnie przez trzy wiodące zakłady ubezpieczeń funkcjonujące na polskim rynku ubezpieczeniowym.

Osoby ubezpieczone

W rezultacie uproszczonej kompilacji definicji „ubezpieczonych”, które obowiązują w przywołanych ogólnych warunkach ubezpieczenia, można przytoczyć następujący przykładowy katalog osób, które mogą zostać objęte ochroną ubezpieczeniową na podstawie polisy D&O:

-        członkowie zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, rady konsultacyjnej, rady dyrektorów, dyrektorzy zarządzający i wszyscy członkowie innych porównywalnych organów wykonawczych, doradczych lub nadzorczych określonych w umowie spółki lub statucie,

-        osobiście odpowiedzialni wspólnicy, osoby powołane do prowadzenia spraw spółki oraz członkowie organów nadzorczych i doradczych osobowych spółek prawa handlowego, chyba że roszczenie to dotyczy odpowiedzialności tych osób za zobowiązania spółki lub naruszenia przez wspólników obowiązku lojalności,

-        pełnomocnicy o ogólnym zakresie umocowania, w tym prokurenci (przy czym niekiedy dla objęcia prokurenta ochroną ubezpieczeniową wymagane jest przez ubezpieczyciela uprzednie ujawnienie prokury w KRS – mimo, że wpis taki ma jedynie charakter deklaratoryjny, a w świetle prawa prokura udzielona jest już od chwili jej udzielenia a nie ujawnienia w KRS),

-        likwidatorzy, z wyłączeniem tych, których powołano dla spółki ulegającej likwidacji w ramach postępowania upadłościowego,

-        pracownicy spółki (przy czym objęcie ich ubezpieczeniem uzależnione jest często od zakresu przypisanych im obowiązków i funkcji pełnionej w strukturze organizacyjnej spółki).

Co ciekawe, w praktyce zastosowanie znajduje rozwiązanie polegające na objęciu ubezpieczeniem także współmałżonków, konkubentów (partnerów), spadkobierców, wykonawców testamentu czy reprezentantów prawnych (w przypadku ubezwłasnowolnienia) członków organów spółki. Z pewnością takie poszerzenie ochrony nie będzie stanowiło decydującego argumentu przemawiającego za zawarciem umowy z ubezpieczycielem, ale może stanowić dodatkowy argument skłaniający do skorzystania z polisy D&O.

Weryfikacja treści OWU

W związku z powyższym, rozważając skorzystanie z możliwości ubezpieczenia D&O, warto mieć na uwadze fakt, że w przypadku ewentualnych roszczeń kierowanych pod adresem spółki bądź któregokolwiek z członków jej organu wykonawczego lub nadzorczego, ochroną objęte będą także inne osoby. Może to stanowić dodatkową przesłankę nabycia tego rodzaju polisy. Niemniej przed podpisaniem umowy z zakładem ubezpieczeń każdorazowo konieczne jest zweryfikowanie treści umowy ubezpieczenia oraz ogólnych warunków ubezpieczenia, albowiem - w zależności od danego zakładu ubezpieczeń – zakres podmiotowy ubezpieczenia uzyskanego w zamian za przeważnie wysoką składkę ubezpieczenia może być różny od przedstawionego powyżej a skuteczność takiego stosunkowo drogiego „parasola” bezpieczeństwa może okazać się mniejsza od oczekiwanej.