Interpretacje podatkowe w specjalnych strefach ekonomicznych

Korzystanie ze zwolnienia podatkowego przez przedsiębiorców strefowych wiąże się z koniecznością spełnienia wielu warunków. Warunki te szczegółowo są uregulowane w rozporządzeniu strefowym[1], a ich wykładnia w praktyce wzbudza sporo trudności. Przedsiębiorcy, chcąc zapewnić sobie ochronę prawną, występują z wnioskami o indywidualne interpretacje podatkowe, które nie zawsze udaje im się jednak uzyskać.   

Wśród przedsiębiorców strefowych najwięcej problemów stwarza konieczność utrzymania własności składników majątku - których zakup był zaliczony do wydatków inwestycyjnych - przez okres 5 lat od daty wprowadzenia ich do ewidencji środków trwałych (w przypadku małych i średnich przedsiębiorców okres ten wynosi 3 lata). Przepisy wskazują przy tym, że nie wyklucza się wymiany przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym.

W tym kontekście przedsiębiorcy często pytają:

• Czy zbycie przedmiotowych składników w omawianym okresie spowoduje utratę zwolnienia podatkowego w całości czy tylko w części?
• Czy utrzymanie własności oznacza również brak możliwości fizycznej likwidacji zużytych i niewykorzystywanych środków trwałych?
• Czy wymiana środków trwałych w konkretnych i zindywidualizowanych przypadkach następuje w związku z szybkim rozwojem technologicznym?

Do tej pory organy podatkowe zasadniczo wydawały interpretacje podatkowe w powyższym zakresie. Jednakże w ostatnim czasie można zaobserwować tendencję do wydawania postanowień o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie interpretacji  dotyczących wykładni „przepisów strefowych”.

Organy coraz częściej uznają, że  przepisy rozporządzenia strefowego nie są przepisami prawa podatkowego, a w konsekwencji nie podlegają analizie w ramach wydawanych interpretacji indywidualnych.

Z powyższym stanowiskiem nie można się zgodzić, co potwierdza również orzecznictwo sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2.09.2015 r. sygn. I SA/Go 274/15).

Sądy wskazują, że pod pojęciem prawa podatkowego należy bowiem rozumieć wszelkie normy prawne, które regulują elementy konstrukcyjne, tj. podmiotowe i przedmiotowe podatku, zatem także normy prawne nie znajdujące się w ustawach podatkowych. Wiele przepisów podatkowych uzależnia przecież powstanie zobowiązań podatkowych czy wysokość tych zobowiązań, a także podstaw do zwolnienia od opodatkowania od zdarzeń czy czynności uregulowanych bądź zdefiniowanych w przepisach innych dziedzin prawnych. W omawianym przypadku sama treść art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT, regulująca zwolnienie podatkowe odsyła wprost do przepisów ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że obowiązku udzielania przez organ podatkowy pisemnych interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego nie można zawężać wyłącznie do ustaw zawierających w tytule pojęcie prawa podatkowego, ponieważ nie tylko w tych ustawach uregulowano elementy, od których zależy opodatkowanie i jego wysokość.

Niestety nie w każdym przypadku przedsiębiorcy mogą sobie pozwolić na inicjowanie czasochłonnych postępowań sądowych. Interpretacja podatkowa w pełni spełnia swoją gwarancyjną funkcję tylko wtedy, kiedy jest wydana we właściwym czasie. W niektórych wypadkach decyzję np. o wymianie przestarzałej instalacji przedsiębiorca będzie w stanie podjąć w oparciu o opinię fachowych doradców, w innych bezpieczniejszym rozwiązaniem może okazać się czekanie do zakończenia 3 albo 5-letniego okresu trwałości. Z uwagi na potencjalne konsekwencje związane z niedochowaniem warunków zwolnienia, najdogodniej dla przedsiębiorców byłoby jednak gdyby instytucja interpretacji podatkowych spełniała swoją rolę.